بررسی تبدیل واکه /u/ به [i] در گویش لری سیلاخوری در چارچوب نظریه بهینگی

تبدیل واکهگرد و پسین /u/ به واکه گسترده و پیشین [i]در گویش های لری و برخی گویش های زبان پارسی روی می دهد. این تبدیل شامل رخداد دو فرایند گردی زدایی و پیش­آمدگی می شود. هدف این مقاله تحلیل و تبیین دلیل رخداد و دلایل عدم رخداد این تبدیل واجی در بافت های گوناگون در گویش لری سیلاخوری در چهارچوب نظریه بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، ۱۹۹۳) از طریق دست یابی به یک رتبه بندی دربرگیرنده از محدودیت های مختلف است. در بخش های تحلیلی ابتدا دلایل زیر ساختی بودن واکه  /u/ارایه می شود. سپس استدلال می گردد که علتتبدیل این واکه به واکه [i]تسلط محدودیت نشان داری ایجاد کننده این فرایند بر یک محدودیت پایایی است. در مرحله دیگر که شامل بحث مفصل تر این مقاله می شود، عدم رخداد این فرایند در بافت های گوناگون مورد تحلیل قرار می گیرد. این گونه استدلال می شود که محدودیت های پایایی دیگری نیز وجود دارند که بر محدودیت نشان داری ایجاد­کننده این فرایند مسلط هستند و در نتیجه تسلط آنها، این فرایند در بافت های خاصی رخ نمی دهد. این محدودیت های پایایی مشخص می کنند که بافت پس از واکه/u/ رخداد یا عدم رخداد تبدیل آن به واکه [i]را تعیین می کند. به بیانی دیگر، بافت پیش از این واکه در این میان هیچ گونه نقشی ندارد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و میدانی انجامگرفته است.  

کلیدواژه ها:

گردی زدایی ، پیش آمدگی ، لبی زدایی ، گویش سیلاخوری ، گویش لری