آنالیز ژنتیکی پارامترهای مدل مکانیستیک پلوت - گوتوین برای منحنی شیردهی گاوهای شیری ایران

زمینه مطالعاتی: با استفاده از مدل­های مکانیستیک (زیست­شناختی) می­توان خصوصیات ژنتیکی منحنی شیردهی گاوها را از نقطه­نظر بیولوژی ترشح شیر در بافت پستان، مورد بررسی قرار داد. هدف: این تحقیق، با هدف استفاده از یک مدل مکانیستیک در ارزیابی خصوصیات ژنتیکی منحنی شیردهی گاوهای زینه (آمیخته) و اصیل هلشتاین اجرا گردید. روش کار: از تعداد ۱.۴۴۸.۲۹۲ رکورد شیر روز آزمون متعلق به ۱۶۱.۶۷۶ راس گاو شیری (دختران ۳.۹۷۹ راس گاو نر) در ۹۲۱ گله که طی سال­های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۱ برای نخستین بار زایش داشتند، استفاده شد. از مدل مکانیستیک پلوت - گوتوین با دو پارامتر MS (صفت مرتبط با حداکثر ظرفیت ترشح شیر) و DR (صفت مرتبط با کاهش نسبی تعداد سلول­های ترشح­کننده شیر) برای توصیف شکل منحنی شیردهی استفاده گردید. تابع غیرخطی فوق، بر داده­های شیر روز­ آزمون هر گاو، به­طور جداگانه برازش و پارامترهای آن برای هر یک از گاوها، برآورد شد. به منظور تخمین وراثت­پذیری برای صفات MS و DR از مدل دام تک­­متغیره استفاده شد. روند ژنتیکی با روش تابعیت وزنی میانگین ارزش اصلاحی از سال زایش محاسبه گردید. نتایج: وراثت­­پذیری MS و DR به­­ترتیب ۲۹۳/۰ و ۱۹۰/۰ بود. همبستگی پیرسون بین ارزش اصلاحی صفات مزبور ۲۹/۰- به­دست آمد (۰۰۰۱/۰p <). روندهای فنوتیپی و ژنتیکی برای MS به­­ترتیب ۵۲/۰ و ۰۶۳/۰ کیلوگرم در سال، و برای DR به­ترتیب ۰۰۰۰۲۵/۰- و ۰۰۰۰۰۷/۰- و همه­ی آن­ها به­لحاظ آماری معنی­دار بودند (۰۰۰۱/۰p <). نتیجه­گیری نهایی: با توجه به وراثت­پذیری نسبتا بالا برای MS و DR ، درنظر گرفتن آن­ها در شاخص انتخاب گاوها، می­تواند منجر به بهبود ژنتیکی مناسبی برای صفات مزبور گردد.

کلیدواژه ها:

روند ژنتیکی ، گاوهای شیری ، مدل مکانیستیک ، منحنی شیردهی ، وراثت پذیری