ادعای مهدویت سیدمحمد کلاردشتی در دوره ناصرالدین شاه (۱۳۰۹ق/۱۸۹۱م)؛ پیامدهای اجتماعی آن و فرجام مدعی

اندیشه مهدویت یا ظهور موعود تاکنون یکی از مسائل مهم و اساسی در ایران دوره اسلامی بوده است؛ اما این مسئله طی تاریخ دچار آسیب های فراوانی، ازجمله ظهور مدعیان دروغین شده و جامعه اسلامی را با مشکلاتی روبه رو ساخته است. این موضوع حتی تا دوره معاصر نیز تداوم داشته؛ چنان که در دوره قاجار نیز نمونه­هایی از آن گزارش شده است. سیدمحمد کلاردشتی یکی از این مهدیان دروغین بود که در سال ۱۳۰۹ق/ ۱۸۹۲م، ادعای خود را در منطقه کلاردشت، علنی و گروهی از مردم را با خود همراه ساخت. اینکه زمینه های پیدایش و ادعای مهدویت او در این منطقه چه بود؟ حکومت وقت برای مقابله با او دست به چه اقداماتی زد و فرجام این شخص و حرکت او چه شد؟ مهم ترین سوالاتی است که در این پژوهش به آ نها پرداخته می شود. چنین به نظر می رسد که زمینه های پیدایش این مدعی مهدویت، شکاف میان افراد ایل خواجه وند با یکدیگر و با اهالی کلاردشت و حتی با دولت بود. اگر چه این شورش سرکوب و سیدمحمد کلاردشتی دستگیر و زندانی شد، اما پس از مدتی از زندان آزاد و برای او مقرری تعیین شد. این پژوهش بر آن است تا به روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و منابع کتابخانه ای، این موضوع را بررسی و تحلیل کند.

کلیدواژه ها:

اهل حق ، ایل خواجه وند ، مهدویت ، ناصرالدین شاه ، سیدمحمد کلاردشتی