(مقاله علمی پژوهشی) مقیاس کاهی آماری برونداد دمای کمینه مدل های اقلیمی تحت سناریوهای RCP در غرب ایران

نظر به تاثیر مشهود پدیده های زیانبار سرمازدگی و یخبندان بر تولیدات زراعی و باغی ایران، در پژوهش حاضر، به بررسی چشم انداز تغییرات دمای کمینه در در ۱۷ ایستگاه هواشناسی سه استان  کردستان، کرمانشاه و ایلام در غرب ایران پرداخته شد. بدین منظور با استفاده از دو مولد داده آماری  LARS-WG و SDSM پیش نگری دمای کمینه دو مدل اقلیم جهانی HadGEM۲ و CanESM۲ تحت سه سناریوی واداشت تابشی RCP۲.۶، RCP۴.۵ و RCP۸.۵ مقیاس کاهی و استفاده شدند. بر این اساس، چشم انداز تغییرات دمای کمینه در دوره آتی(۲۰۵۰-۲۰۲۱) نسبت به دوره پایه (۲۰۱۸-۱۹۸۹) مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی عملکرد مولدهای هواشناسی، از معیارهای MSE، RMSE، MAE و R۲ استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که مدل­های مورد بررسی با دقت بالایی قادر به  آشکارسازی روند دمای کمینه در منطقه مورد مطالعه هستند. با این وجود، مدل SDSM از دقت بیشتری نسبت به مدل LARS-WG  برخوردار است. نتایج حاصل از چشم انداز تعییرات دمای کمینه نشان داد که بر اساس هر دو  مدل،­ میزان دمای کمینه در دوره  آینده نسبت به دوره پایه به طور متوسط بین ۶/۰ تا ۵/۱ درجه سلسیوس در مناطق مورد مطالعه افزایش می­یابد. از نظر مکانی نیز بیشترین تغییرات مربوط به مناطق سردسیر واقع در شمال محدوده مطالعاتی به ویژه ایستگاه­های سقز و زرینه اوباتو است. یافته های پژوهش در مدیریت ریسک یخنبندان و برنامه ریزی های اقلیمی کشاورزی منطقه مفید خواهد بود.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، دمای کمینه ، LARS-WG ، SDSM ، سناریو واداشت تابشی