توسعه مدل SWAT-LU برای بررسی و شبیهسازی علل افت تراز دریاچه ارومیه و ارزیابی اثربخشی راهکارهای مطرح در احیای آن بخش سوم: تحلیل حسابداری آب و ارزیابی راه کارهای احیای دریاچه ارومیه

روند سریع خشک­شدن دریاچه ارومیه طی دو دهه اخیر موجب بروز نگرانی های فراوانی گردیده است. در این بین، برای احیای دریاچه ارومیه راه کارهایی مطرح می باشد که عمدتا بار مالی بسیار زیادی را متوجه منابع بودجه عمومی کشور خواهند نمود. اما تحلیل اینکه این قبیل اقدامات چگونه، به چه میزان و در چه شرایطی موجب بهبود وضعیت دریاچه ارومیه خواهند شد، به اندازه کافی مورد توجه قرار نداشته است. در مقاله حاضر، تلاش گردیده تا با استفاده از مدل جامع توسعه یافته در این تحقیق (SWAT-LU) و به کارگیری رویکرد سیستم حسابداری آب (WA+)، تحلیل دقیق تری از ظرفیت تعدادی از راه کارهای مد نظر در صرفه جویی مصارف آب در حوضه و افزایش جریان آب به دریاچه ارومیه صورت گیرد. بدین منظور، شبیه سازی اثر اقدامات مورد نظر بر مولفه های مختلف بیلان آب حوضه در قالب گزارش های مختلف حسابداری آب ارزیابی شد و اثرات جانبی این اقدامات نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحلیل ها نشان داد که، برخی از اقدامات مد نظر (مانند توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار) تاثیر چندانی بر صرفه جویی واقعی آب در مقیاس حوضه آبریز ندارند و چه بسا بستر را برای افزایش مصرف نیز تسهیل نمایند. این نتایج، لزوم توجه به موضوع مقیاس در برنامه ریزی ها را نشان داد و گویای آن بود که چگونه نتایج در مقیاس مزرعه می تواند با مقیاس حوضه آبریز متفاوت باشد.

کلیدواژه ها:

دریاچه ارومیه ، حسابداری آب ، راندمان آبیاری ، صرفه جویی واقعی آب