کمی کردن تنش ناشی از فعالیت های انسانی بر منابع آب زیرزمینی حوضه آبریز کرخه
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 12، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IDJ-12-1_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 284
نویسندگان
دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
استادیار، گروه آمار، دانشکده علوم ریاضی و آمار، دانشگاه فردوسی مشهد
دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ، کرج، ایران
چکیده
در دهههای اخیر، افزایش چشمگیر جمعیت و به تبع آن گسترش فعالیتهای اقتصادی، صنعتی و تغییر کاربری اراضی، منجر به اثرات گسترده بر امنیت منابع آب شده و مشکلات زیست- محیطی فراوانی را در نقاط مختلف جهان به وجود آورده است. به منظور مدیریت منابع آب به شیوهی پایدار، کمی کردن میزان تاثیر فعالیتهای انسانی بر موجودیت منابع آب به جهت کنترل عرضه و تقاضا، افزایش امنیت غذایی ضروری به نظر میرسد. مطالعه حاضر با این هدف و به منظور ارایه یک شاخص ساده و کاربردی بر اساس پارامترهای معادله بیلان آب آبخوان، انجام شد. این شاخص بر پایه حجم مقادیر ورودی (hin) و خروجی (hout) انسانی به/یا از آبخوان و برای چهار رژیم مصرف آب شامل رژیم با حاکمیت طبیعی، رژیم با حاکمیت انسان، رژیم با زیادی آب و رژیم با کمبود آب تعریف شده است. پس از مشخص شدن وضعیت آبخوانهای حوضه بر اساس این روش و نیز محاسبه میزان اضافه برداشت آب در هریک از آبخوانها، به منظور بررسی امکان جابجایی مناطقی که رژیم کمبود آب را تجربه کردهاند به منطقه با مصرف طبیعی آب، دو سناریوی سازگاری، تعریف و به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که %۵۰ از آبخوانهای حوضه کرخه در دوره مورد مطالعه به شدت تحت تاثیر فعالیتهای انسانی بودهاند. بیشترین مقدار برداشت انسانی (۴۷۱ میلیمتر بر سال) حوضه و در واقع حداکثر اضافه برداشت نسبت به ورودی طبیعی، مربوط به آبخوان اسدآباد بوده است. بر اساس دو سناریوی سازگاری در نظر گرفته شده، با کاهش ۱۰ تا ۳۰ درصدی فعالیتهای انسانی، حرکت از منطقه کمبود آب به منطقه با مصرف طبیعی آب را میتوان در بسیاری از آبخوانهای این حوضه انتظار داشت.کلیدواژه ها
آب برگشتی, آبخوان, اضافه برداشت آب, امنیت غذا, تنش انسان منشااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.