تعیین عمق های آستانه ای آب آبیاری برای تولید مرکبات در مناطق مرطوب ایران

برای بهره برداری بهینه از منابع آب و پایداری تولید مرکبات در شمال ایران لازم است کم آبیاری با ملاحظات اقتصادی همراه باشد. هدف این پژوهش تعیین عمق های آستانه ای آب آبیاری برای کسب درآمد خالص بیشینه در شرایط محدودیت زمین و آب بود. بدین منظور آزمایشی روی پرتقال تامسون ناول با پایه فلائینگ دراگون و تحت آبیاری قطره ای در رامسر انجام شد. تیمارها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی پنج سطح آبیاری ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۰۰ و ۱۲۰ درصد نیاز آبیاری بود. عمق های آستانه ای آب آبیاری با استفاده از روش انگلیش تعیین شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که اختلاف عملکرد درختان در بین سطوح آبیاری ۸۰، ۱۰۰ و ۱۲۰ درصد و نیز بین ۶۰ و ۸۰ درصد معنی دار نیست. روابط بین عملکرد و هزینه با آب مصرفی به ترتیب توابع چند جمله ای درجه دوم و خطی به­دست آمد. عمق آب آبیاری در حالات عملکرد بیشینه (۸/۱۹۹میلی متر) تفاوت کمی (یک درصد) با عمق آب در حالت محدودیت زمین داشت و به­مین دلیل بیش ترین درآمد خالص در واحد سطح که از این دو عمق بدست آمد، تفاوت کمی با هم داشتند. با کاربرد عمق آب در حالت محدودیت آب (۱/۱۲۷ میلی متر) مصرف آب ۳۶ درصد کاهش یافت و در نتیجه بهره وری آب (۲/۱۹ کیلوگرم بر مترمکعب) ۸/۴۱ درصد و درآمد خالص به ازای واحد حجم آب ۲۳ درصد افزایش یافت. هم­چنین با این مقدار آب می توان ۵۷ درصد سطح زیر کشت را افزایش داد. بنابراین در شرایطی که زمین مهم ترین عامل محدودکننده تولید مرکبات است و هیچ گونه محدودیت کیفی و کمی منابع آب وجود ندارد، مناسب ترین عمق آب آبیاری از نظر اقتصادی ۱۹۸ میلی متر و در شرایط محدودیت منابع آب ۱۲۷ میلی متر است.

کلیدواژه ها:

بهره وری آب ، تابع تولید ، کم آبیاری