پیش بینی و تحلیل سیاستی از تقاضای حامل های انرژی در ایران (مدل های VAR، BVAR و پیشنهاد مدل SBVAR)

در این مقاله، تقاضای حامل های اصلی انرژی شامل فرآورده های نفتی، گاز طبیعی و برق را با شیوه های VAR، و BVAR مدل سازی نموده ایم. تخمین مدل BVAR مدل سازی نموده ایم. تخمین مدل BVAR را با استفاده از ایده "اطلاعات پیشین قرینه و عمومی مینوستا" و با روش تایل- گلدبرگر انجام داده ایم. پیش بینی های یک دوره به جلو را از طریق تخمین های پیاپی برای مدل VAR و BVAR از ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۶ انجام داده ایم. با استفاده از معیارهای سنجش خطا، شامل U-Theil و RMAPE و برد و باخت های دو مدل با معیار قدر مطلق خطا، نشان داده ایم که مدل BVAR دارای خطای کمتر و عملکرد بهتر در پیش بینی است. هم چنین به دلیل اطلاع از تغییرات اساسی در بخش تقاضای انرژی طی سالهای جاری و آتی، مدل غیرساختاری BVAR، ساختاری گردیده و با لحاظ قیمت واقعی انرژی و معیار مربوط به شدت انرژی تحت عنوان مدل SBVAR برای ایران پیشنهاد شده که در نوع خود یک شیوه جدید مدلسازی به شمار می آید.نتایج پیش بینی یک دوره به جلو توسط این مدل نشان می دهد که خطای پیش بینی نسبت به مدل VAR و BVAR کمتر بوده، و به علاوه، مدل SBVAR از امتیاز مربوط به تحلیل سیاستی نیز برخوردار است.پیش بینی تقاضای حمل های انرژی با استفاده از مدل SBVAR تا سال ۱۳۹۰ نشان می دهد که به دلیل لحاظ جایگزینی گاز طبیعی در مدل، تقاضای فرآورده های نفتی رشد کمتری را دارا خواهد بود. بدین روی، این عقیده که ایران تا پایان دهه ۱۳۸۰ به یک واردکننده خالص نفت تبدیل می شود. بدین روی، این عقیده که ایران تا پایان دهه ۱۳۸۰ به یک وارده کننده خالص نفت تبدیل می شود، رد می گردد. به علاوه، به عنوان یک مزیت دیگر مدل SBVAR تحلیل سیاسی صورت پذیرفته و این نتیجه حاصل گردیده که سیاست های غیرقیمتی دارای تاثیر بیشتری بر صرفه جویی و کاهش شدت انرژی است.