بررسی نقش چینه شناسی سازند تیرگان در آب دهی چاه های آب در شمال و شرق بجنورد

به منظور تامین آب آشامیدنی و صنعت، چاه های متعددی در حوضه کپه داغ حفر و بهره برداری شده اند. هشت حلقه از این چاه ها برای صنایع و دو حلقه برای آب آشامیدنی در شرق و شمال شرق بجنورد و در سازند آهکی تیرگان حفر شدهاند. بررسی آب دهی این چاه ها نشان می دهد ارتباط معناداری بین چینهشناسی و آب دهی چا ه ها برقرار است. چاه هایی که در سمت شمال شرق منطقه مدنظر حفر شده اند، در مقایسه با چاه های شرق منطقه آب دهی بیشتری دارند. برای بررسی دقیقتر وضعیت چینهشناسی منطقه، برش چینه شناسی کاملی از سازند تیرگان به ضخامت ۵۱۰ متر در کوه باباموسی اندازهگیری، نمونهبرداری و مطالعه شد. نتایج حاصل از این برش زمین شناسی با ستون چینهشناسی حاصل از لاگ های حفاری هر یک از چاه هایی که در سازند تیرگان حفاری شده اند، مقایسه شدند. برش چینه شناسی بابا موسی به پنج واحد سنگی آهکی، مارنی و آهکی- مارنی تقسیم می شود. واحدهای سنگی آهکی لایه تراوا یا آبخوان کارستی و واحد های سنگی مارنی و آهکی– مارنی به ترتیب لایه های ناتراوا و نیمه تراوا محسوب می شوند. چاه های حفرشده در واحد سنگی آهک بالایی بیشترین آب دهی را نسبت به سایر چاه ها دارند؛ در مقایسه، چاه هایی که کل واحد سنگی آهک بالایی را قطع نکرده اند و به واحدهای سنگی مارنی، آهک میانی و آهکی- مارنی پایینتر نفوذ کرده اند، اگرچه تا دو برابر عمق دارند، آب دهی کمتری دارند؛ بنابراین، واحد سنگی آهک بالایی بهترین واحد سنگی دارای آب است. در این منطقه می توان سازند تیرگان را باتوجه به ویژگی های چینهشناسی به چند واحد هیدرواستراتیگرافی تقسیم کرد.

کلیدواژه ها:

لایه تراوا ، ناتراوا ، نیمه تراوا ، لاگ های حفاری ، هیدرواستراتیگرافی