بررسی تجربه های عرفانی در عبهر العاشقین بر اساس فعل: رویکرد نقشگرا

در دستور نﻘشگرا، فرض بر این است که الگوهای تجربه در قالب فراینـدها و از طریـق فـرانﻘش اندیشگانی در زبان بازنمایی می­شود. بر این اساس می­توان با بررسی انواع فرایندهای موجود در افعال و تعیین بسامد آن ها در متن ادبی از تجارب، تفکرات و دنیای درون نویـسنده آگاه شد. امکان و قابلیت دستوری برای بازنمایی تجربه در زبان، از طریـق نظام گذرایی انجام می شود. نظام گذرایی، مکانیسم بیان فرانﻘش اندیشگانی و تجربـی در زبـان است. در این مقاله به بررسی تجارب عرفانی روزبهان در کتاب عبهر العاشقین بر اساس فعل: رویکرد نقشگرا پرداخته شده­است. تجربه­ها بر پایه نظام گذرایی در چهارچوب دستور نقشگرای هلیدی، تجزیه و تحلیل شده­اند. با توجه به نتایج به دست­آمده، در بیشتر موارد، تجربه­گر فعال و کنش­گراست، اکثر فعل های غیر رابطه­ای، متعدی هستند و بر زمان گذشته دلالت می­کنند، بیش از ۷۰% فرایندهای فعلی رابطه­ای در زمان حال اتفاق می­افتند و بیش از ۹۰% این تجربه ها که با وجه اخباری بیان شده اند، قطعیت دارند؛ به این ترتیب، تجربه عشقی که عبهر العاشقین با ما در میان می­گذارد، با توجه به شیوه روایتگری در چند قدمی نگاشتن به وقوع پیوسته­است. هنگام خواندن روایت، ذهن از زمان و مکان طبیعی خود جدا می­شود و با راوی به لحظه دیدار و مشاهده می پیوندد.

کلیدواژه ها:

تجربه عرفانی ، فعل ، دستور نقشگرا ، عشق ، عبهر العاشقین ، روزبهان بقلی شیرازی