بررسی و برآورد جریانهای زیرزمینی حوضه گلگل با استفاده از مدل SWAT
محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 8، شماره: 1
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 363
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWEM-8-1_007
تاریخ نمایه سازی: 23 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
بزرگ ترین محدودیت منابع طبیعی در ایران آب و هوای خشک و نیمه خشک و کمبود منابع آب است. استفاده غیر اصولی از منابع طبیعی توازن و تعادل بین مولفه های آبی موجود و تقاضا را از بین خواهد برد. هدف اصلی این پژوهش، آزمون کارایی مدل و قابلیت استفاده از آن به عنوان شبیه ساز بیلان آب و برآورد میزان جریان زیرزمینی در حوضه گلگل با مساحت ۲۳۳.۹ کیلومترمربع در استان ایلام با استفاده از مدل ارزیابی آب و خاک SWAT و برنامه SUFI۲ می باشد. اطلاعات ورودی مدل شامل نقشه های توپوگرافی، کاربری اراضی و اطلاعات خاکشناسی و همچنین، اطلاعات آب و هواشناسی شامل داده های روزانه بارش، دما، رطوبت نسبی و آبدهی روزانه می باشد. به منظور مشخص کردن پارامترهای مهم و حساس مدل، تحلیل حساسیت پارامترها با استفاده از روش "هر بار یک پارامتر" (OAT) انجام شد و در آن اثر پارامترهای مختلف بر اجزاء بیلان آب شامل رواناب سطحی، جریان جانبی، آب زیرزمینی و تبخیر و تعرق مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق برای واسنجی مدل از الگوریتم SUFI۲ استفاده شد. شبیه سازی مدل برای مدت ۱۳ سال از سال ۱۹۹۷ الی ۲۰۰۹ انجام شد که هشت سال اول آن (۲۰۰۴-۱۹۹۷) برای واسنجی مدل و پنج سال بعدی (۲۰۰۹-۲۰۰۴ ) برای صحت سنجی نتایج مدل انتخاب شد. چهار شاخص آماری P_factor، d_factor، نش-ساتکلیف (NS) و ضریب تبیین (R۲) به صورت ماهانه برای ارزیابی مدل انتخاب شدند. دقت شبیهسازی ماهانه با استفاده شاخص ارزیابی NS در مرحله واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب معادل ۰.۶۵ و ۰.۴۹ میباشد. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از کارایی رضایت بخش مدل SWAT در شبیهسازی مولفههای بیلان آب در حوزه آبخیز گل گل است. همچنین، مقادیر به دست آمده شاخص R۲ در دو مرحله واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب ۰.۶۶ و ۰.۵۱ می باشد که این موضوع نیز موید مطلوبیت نسبی مدل می باشد. بنابراین، نتایج حاصل از شبیه سازی نشان می دهد که از مجموع ۵۰۳ میلی متر متوسط بارندگی سالانه، بیشترین مقدار متعلق به تبخیر و تعرق ۳۶۶ میلی متر (۷۲ درصد) متوسط سالانه در سطح حوضه می باشد. سهم مجموع جریان آب زیرزمینی و زیرسطحی معادل ۷۷ میلی متر (۱۵.۳ درصد)، جریان سطحی معادل ۴۷.۸ میلی متر (۹.۵ درصد) و تلفات سالانه نیز معادل سه درصد کل بارش است. بنابراین، سهم ۱۵.۳ درصدی جریان زیرسطحی و زیرزمینی از کل بارش پتانسیل خوبی برای برنامه ریزان حوضه به منظور اجرای برنامه های مدیریتی به حساب می آید.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مجید حسینی
استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
زینب مکاریان
کارشناس ارشد، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :