واسنجی آب شویی نیترات و نوسانات سطح ایستابی در زمین های شالیزاری با استفاده از نرم افزار DRAINMOD-N

کودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی از منابع آلاینده محیط زیست مانند منابع آب زیرزمینی و خاک هستند. شناخت عوامل موثر بر حرکت آب و نمک ها در نیم رخ خاک کمک موثری در مدیریت منابع آب و کاهش آب شویی نمک ها از ناحیه ریشه می نماید. در این پژوهش برای شبیه سازی و ارزیابی سطح ایستابی و انتقال نیترات با داده های یک مزرعه برنج از نرم افزار DRAINMOD-N استفاده شد. برای ارزیابی کارآیی این نرم افزار، یکی از قطعه های زراعی مجهز به سیستم زه کش سطحی در منطقه محمود آباد (مازندران)، سطح ایستابی و غلظت نیترات در آب زیرزمینی به مدت ۴ ماه (خرداد الی شهریور) در سال ۱۳۸۷ اندازه گیری شد. بافت خاک قطعه زراعی رس سیلتی بود. هم چنین از ۱۶۰ کیلوگرم در هکتار اوره طی دو مرحله استفاده شد. نرم افزار با تغییر ضرایب معدنی شدن و دنیتریفیکاسیون در دامنه مقادیر پیشنهاد شده از سوی دیگر پژوهشگران واسنجی شده و برای شرایط واقعی اجرا شد. نتایج نشان داد که تغییرات سطح ایستابی و غلظت نیترات در زیر منطقه ریشه در اکثر مواقع به خوبی توسط نرم افزار برآورد گردید و از هماهنگی نسبی خوبی با شرایط مزرعه برخوردار است. کارآیی نرم افزار در پیش بینی سطح آب زیرزمینی منطقه ریشه ۸۴/۰ و غلظت نیترات ۹۷/۰ به-دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که نرم افزار DRAINMOD-N برای شبیه سازی مدیریت سطح ایستابی و غلظت نیترات تحت شرایط اقلیمی منطقه محمودآباد (مازندران) می تواند مفید باشد. به عبارت دیگر این نرم افزار به عنوان ابزار مدیریتی برای کاهش و جلوگیری از مسائل و دشواری های زیست محیطی نیترات در مناطق شالی کاری قابل استفاده است.

کلیدواژه ها:

Paddy rice fields ، Ground water level ، Nitrate ، DRAINMOD-N ، Nitrification ، Denitrification. ، زمین های شالیزاری ، سطح ایستابی ، نیترات ، DRAINMOD-N ، معدنی شدن ، دنیتریفیکاسیون