نقش تغییر کاربری مراتع تخریب شده بر برخی از ویژگی های کیفیت خاک در منطقه صفاشهر استان فارس

استفاده ناآگاهانه و غیرعلمی از اراضی مرتعی باعث تخریب آنها می گردد. بنابراین، تبدیل این مراتع تخریب شده به زمین های کشاورزی و سایر کاربری ها ممکن است کیفیت خاک را بهبود بخشد. هدف این مطالعه، ارزیابی تاثیر کشت و کار در مراتع تخریب شده بر برخی از ویژگی های خاک در منطقه صفاشهر استان فارس بود. بدین منظور، چهار کاربری شامل مرتع تخریب‎شده، مرتعی که به‎مدت ۱۷ سال به زمین کشاورزی تبدیل شده بود، زمین کشاورزی که به‎مدت چهار سال به باغ سیب تبدیل شده بود و نیز باغ سیب قدیمی با قدمت ۴۰ سال انتخاب شد. نمونه برداری به‎صورت کاملا تصادفی، از هر کاربری و از دو عمق (۲۰-۰ و ۵۰-۲۰ سانتی متر) و در پنج تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تغییر کاربری اراضی مرتعی به سایر کاربری ها باعث افزایش ماده آلی و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD) در هر دو عمق خاک شده بود. جرم مخصوص ظاهری و رس قابل پراکنش در آب در کاربری های کشاورزی و باغ جدید نسبت به مرتع، افزایش و در باغ قدیمی، کاهش یافته بود. بنابراین، توصیه می گردد که از روش های نوین کشاورزی مانند کشت بدون شخم یا شخم حداقل به جای روش های سنتی کشاورزی استفاده شود و نیز از چرای بیش از حد دام در مراتع جلوگیری به عمل آید.

کلیدواژه ها:

Degradaded rangelands ، Land use change ، Bulk density ، Water dispersible clay ، Aggregates stability ، Organic matter. ، مراتع تخریب‎شده ، تغییر کاربری اراضی ، جرم مخصوص ظاهری ، رس قابل پراکنش در آب ، پایداری خاکدانه ها ، ماده آلی