تحلیلی بر نقش مکانهای مذهبی در ایجاد حس مکان در ساکنین محلات شهری (مطالعهی موردی: مسجد و محلهی حسینیهی زنجان)

حس مکان به ادراک ذهنی و آگاهانهی مردم از محیط پیرامونی خویش اطلاق میشود که موجب دستیابی به هویت در ایشان و دلبستگی آنها به محیط میگردد. لذا حس مثبت مردم به محیط پیرامونی خویش که باعنوان«حسمکان» شناخته میشود، فرصتی است که در صورت بهرهبرداری صحیح از آن، میتواند زمینهساز خلق مشارکتهای اجتماعی و در نتیجه تسهیل در اجرای طرحهای شهری شود. بر این اساس، در این پژوهش به بررسی نقش و تاثیر حسینیهی اعظم در ایجاد و ارتقا حسمکان در ساکنین محلهی حسینیه و مشارکت اجتماعی آنها اقدام شده است. روش پژوهش حاضر مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی بوده و از ابزار پرسشنامه برای جمعآوری اطلاعات میدانی استفاده گردید. علیرغم آنکه نرمافزار G-Power تعداد نمونهی آماری را ۱۹۱ نفر تعیین کرده بود، ولی به منظور اطمینان بیشتر در تعمیم دادهها به کل جامعه، تعداد ۲۰۰ پرسشنامه تنظیم و تکمیل گردید. همچنین برای تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه، از برنامهی رایانهای SPSS و Excel و برای تحلیل همبستگی شاخصها از روش تحلیل واریانس تک فاکتوری و روش پیرسون استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون پرسشنامه مبین آن بود که بین«مدت زمان سکونت درمحله» و «میزانتحصیلات» پاسخدهندگان با حس مکان آنها رابطهی معناداری وجود دارد. همچنین قاطبهی پاسخدهندگان، حسینیهیاعظم را عنصر اصلی هویتبخش به محلهی خویش دانسته و از سکونت در آن ابراز رضایت نمودند (۷۴ درصد). علاوهبراین، بیش از ۸۵ درصد از پاسخدهندگان مشارکت اجتماعی را امری مقدس دانسته و شرکت در آن را وظیفهای همگانی میدانند.

کلیدواژه ها:

حس مکان ، هویت مکان ، مشارکت اجتماعی ، حسینیهی اعظم زنجان