ساختار ارتباطی انواع مکالمه در تذکرهالاولیا
محل انتشار: دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 10، شماره: 1
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 179
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ADFA-10-1_007
تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
تذکرههای عرفانی بنا به ماهیت مکتوب خود تابع محدودیتهای نظام نوشتاریاند؛ منتها مکالمههای مندرج در آنها، از منظر روابط میان مشارکان گفتوگو؛ اعم از نوبتگیریها، لحن، توالی و غیره، از قواعد ارتباطات شفاهی پیروی میکند و حاوی افزودههای دلالتی ضمنیای هستند که کشف یا برساخت آنها از جانب خواننده در گرو توصیف و تفسیر آنها به کمک قواعد تحلیل مکالمه است. تذکرهالاولیا عطار تقریبا شاخصترین تذکره عرفانی در فرهنگ ایرانی- اسلامی است که با منطق مذکور سامان یافته است؛ لیکن در خوانشهای مکرر و متفاوتی که از آن شده، دلالتهای مذکور مغفول مانده است؛ از این رو در نوشتار حاضر پس از مشخصکردن چهار رخداد گفتاری الگو و تکرار شونده در تذکرهالاولیا با تکیه بر مدل تحلیل مکالمه هایمز، موسوم به الگوی «SPEAKING»، رخدادادهای گفتاری مذکور در دو سطح «توصیف» و «تفسیر»، طبقهبندی و تحلیل شده است. نتیجه نشان میدهد به رغم مضمونگرایی منتسب به تذکرهالاولیا، شیوه تولید و صورتبندی مکالمههای مندرج در رخدادهای گفتاری آن، حاوی دلالتهای افزوده و ضمنیای است که در تقویت یا تثبیت معنا (واقعیت مفروض یا مطبوع مولف) راوی بسیار موثر بوده است. نمود این مطلب را میتوان در انتخاب موقعیت مکالمهها؛ اعم از زمان و مکان، چینش مشارکان گفتوگو، اهداف مکالمه و ساختار فضایی تعامل، روند توالی رخدادها و شکل نوبتدهی، منش و لحن گفتار سخنگویان و مواردی مشابه مشاهده کرد که ضمن آشکارکردن ساختار نظام دانایی میان طبقات یا فرق عرفا، میزان پایبندی آنها را به آن باورها نشان میدهد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
پارسا یعقوبی جنبهسرایی
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان
فاتح احمدپناه
دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :