«پری مار»* (بازیابی یک اسطوره در ابیاتی از سنایی و خاقانی)

چکیده ترکیب «پری مار» در ادبیات منظوم فارسی، برای اولین بار در «حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه» سنایی غزنوی دیده میشود و بعد از وی، این ترکیب را فقط خاقانی شروانی به کار برده است. در متون منظوم دیگر، اثر و نشانی از آن نیست. در ادبیات منثور فارسی نیز، این ترکیب به صورت «مارپری» در «داراب نامه» طرسوسی آمده است. با بررسی این ترکیب، میتوان به همانندیهای آن با اسطوره «گرگن مدوزا» از اساطیر کهن یونان و «دهاک» (= ضحاک) اسطوره ایرانی دست یافت. نوشته حاضر در حد توان در روشنگری این مسئله کوشیده است.

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، اسطوره ، گرگن مدوزا ، دهاک ، پری مار