حکم زمین های مفتوحه عنوه از منظر امامیه

زمینی که مسلمانان در پی جنگ و جهاد با کفار و جهاد با کفار و غلبه بر آنان بر آن دست یافته اند زمین مفتوحه عنوه می گویند. این زمین ها متعلق به همه ی مسلمانان تا قیامت خواهد بود؛ لیکن در اینکه مقصود از تعلق داشتن به مسلمانان چیست؟ آیا به گونه ی ملکیت خود زمین و به تبع آن، فوائد آن یا به گونه ای دیگر؟ فقها اختلاف نظر دارند که قول صحیح تر قول نخست است و امام (ع) یا نائب وی، یعنی حاکم شرعی درآمد زمینه ای مفتوحه عنوه را که در زمان فتح آباد بوده و با جنگ به اذن امام (ع) فتح شده باشد در جهت مصالح مسلمانان صرف می نماید و بسیاری از شهرهای فعلی دقیقا همان شهرهای زمان فتح در صدر اسلام نیستند، بدین معنا که ساختمان های آن ها به تدریج از بین رفته و نسل های بعدی ابنیه ی دیگری ساختند، به جز زمین عراق و مکه که طبق روایات امامیه با جنگ و قتال به دست مسلمانان افتاده اند و حکم مفتوحه عنوه دارند؛ یعنی خرید و فروش و وقف و صلح و هبه ی اصل آن دو جایز نیست؛ اما فروش آثار آن ها و حق تصرف در آن ها جایز می باشد.

کلیدواژه ها:

زمین ، مفتوحه عنوه ، تصرف ، ملکیت ، مصالحه