بازپژو هی حیله شرعی در فقه امامیه و اهل سنت

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 240

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOSFI-6-3_003

تاریخ نمایه سازی: 14 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

جواز و حرمت برخی از حیله ­های شرعی، اجمالا مورد تصریح فقهای امامیه و اهل ­سنت قرار گرفته است. از آنجا عدم تعارض قوانین یک نظام حقوقی با اهداف و مقاصد آن، امری ضروری است، بررسی صحت و سقم حکم جواز حیله شرعی که موهم ناسازگاری میان آن­ها و اغراض شریعت است، اهمیت خاصی دارد. در این پژوهش، با تبیین و نقد دیدگاه­های مختلف فقهای فریقین و ارزیابی ادله اقامه شده به دست آمده که بعضی از موارد جواز حیله، حیله شرعی نیستد، بلکه حیله لغوی یا صرف انتقال از یک حکم شرعی به حکم دیگر هستند و بر فرض نامگذاری تسامحی آن­ها به حیله شرعی، هیچ­گونه تعارضی با اغراض و اهداف شریعت ندارند. همچنین و برخی از مصادیقی که نامگذاری آن­ها به حیل شرعی صحیح است، به سبب وقوع در حرام واقعی یا مخالفت آن­ها با اهداف شرع یا به سبب اینکه باعث تغییر ماهیت موضوع حکم حرام نمی­شوند، حرام ­اند.  

نویسندگان

طاهر علی محمدی

دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام - ایران

حسین ناصری مقدم

استاد تمام فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد- ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • نهج ­البلاغه تصحیح صبحی صالح، قم: انتشارات دارالهجره ...
  • منابع بر اساس ارجاع Apaابن حجر هیتمی، ا. (بی تا). ...
  • ابن بطه، ع. (1403ق). ابطال الحیل (نسخه دوم). (ز. شاویش، ...
  • ابن حجر عسقلانی، ا. (بی تا). فتح الباری بشرح صحیح ...
  • ابن رشد قرطبی، م. (بی تا). بدایة المجتهد و نهایة ...
  • ابن قدامه، ع. (1405ق). المغنی فی فقه الامام احمد بن ...
  • ابن قدامه، ع. (بی تا). الکافی فی فقه الامام المبجل ...
  • ابن کثیر، ا. (1419ق). تفسیر القرآن العظیم. (م. شمس الدین، ...
  • ابن ماجه، م. (بی تا). سنن ابن ماجه. (م. عبدالباقی، ...
  • ابن مفلح، م. (1418ق). الفروع و تصحیح الفروع. (ابوالزهراء حازم، ...
  • ابن ندیم، م. (1398ق). الفهرست. بیروت: دارالمعرفه ...
  • اردبیلی، ا. (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد ...
  • اردبیلی، ا. (بی تا). زبدة البیان فی احکام القرآن. (م. ...
  • اصفهانی، م. (1416ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام‌. ...
  • انصاری، م. (1415ق). المکاسب. قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم ...
  • ایروانی، ع. (1406ق). حاشیة المکاسب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • این تیمیه، ا. ب. (بی تا). الفتاوی الکبری. بیروت: دارالمعرفة ...
  • بحرانی، ی. (1405ق). الحدانق الناظرة فی أحکام العترة الطاهرة. قم: ...
  • بحیری، م. (1376). حیله های شرعی ناسازگار با فلسفه فقه. ...
  • بخاری، م. (1407ق). الجامع الصحیح المختصر (نسخه دوم- یمامه). (م. ...
  • بهبهانی، م. (1417ق). حاشیة مجمع الفائدة و البرهان. قم: مؤسسه ...
  • بهبهانی، م. (1419ق). ارسائل الفقهیة. قم: مؤسسه علامه وحید بهبهانی ...
  • بهوتی، ا. (1402ق). کشاف القناع عن متن الإقناع. (ه. مصطفی ...
  • بیهقی، ا. (1414ق). سنن البیهقی الکبری. مکه المکرمه: مکتبه دار ...
  • جرجانی، ع. (1405ق). التعریفات. (ا. أبیاری، تدوین) بیروت: دار الکتاب ...
  • جصاص، ا. (1405ق). احکام القرآن. (م. قمحاوی، تدوین) بیروت: دار ...
  • جوزی، ا. (1973م). اعلام الموقعین عن رب العالمین. (ط. عبدالرووف ...
  • حائری طباطبایی، ع. (1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل. ...
  • حسینی عاملی، ج. (1419ق). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة. ...
  • حلی، ج. (1408ق). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام ...
  • حلی، ح. (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. ...
  • حلی، م. (1387ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. (ح. ...
  • خطیب بغدادی، ا. (بی تا). تاریخ بغداد. بیروت: دار الکتب ...
  • خویی، س. (بی تا). مصباح الفقاهه. (م. توحیدی، تدوین) بی ...
  • دردیر، س. (بی تا). الشرح الکبیر. (م. علیش، تدوین) بیروت: ...
  • راغب اصفهانی، ح. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. (ص. داودی، تدوین) ...
  • زمخشری، م. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون ...
  • سبحانی، ج. (1424ق). المواهب فی تحریر أحکام المکاسب. (س. یعقوبی ...
  • سبزواری، م. (1423ق). کفایة الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته ...
  • سبکی، ع. (بی تا). فتاوی السبکی. بیروت: دار المعرفه ...
  • سرخسی، م. (بی تا). المبسوط. بیروت: دار المعرفه ...
  • شریف مرتضی، ع. (1387ق). جمل العلم و العمل. نجف الاشرف: ...
  • شریف مرتضی، ع. (1417ق). المسائل الناصریات. تهران: رابطة الثقافة و ...
  • شهید اول، م. (1417ق). الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیه. قم: ...
  • شهید ثانی، ز. (1413ق). مسالک الإفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام. ...
  • شهیدی تبریزی، م. (1375ق). هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب. تبریز: ...
  • شیرازی، ا. (بی تا). طبقات الفقهاء. (خلیل میس، تدوین) بیروت: ...
  • طباطبایی، س. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارت ...
  • طبرسی، ف. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (نسخه سوم). ...
  • طبرسی، ف. (1410ق). المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف. (م. ...
  • طوسی، م. (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة‌ (نسخه سوم). (م. ...
  • طوسی، م. (1407ق). الخلاف. (ع. خراسانی، & و دیگران، تدوین ...
  • طوسی، م. (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار ...
  • علم الهدی، س. (1404ق). نهج البلاغه. بی جا: انتشارات دارالهجره ...
  • علی­محمدی، ط. ناصری­مقدم، ح. (1386). تحلیلی فقهی از حدیث محلل. ...
  • غزالی، م. (1417ق). الوسیط فی المذهب. (ا. ابراهیم، & م. ...
  • فیض کاشانی، م. (بی تا). مفاتیح الشرائع. قم: انتشارات کتابخانه ...
  • فیومی، ا. (بی تا). المصباح المنیر فی شرح الکبیر للرافعی. ...
  • قرافی، م. (1994م). الذخیره. (م. حجی، تدوین) بیروت: دار الغرب ...
  • قرطبی، م. (1364). الجامع لأحکام القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو ...
  • قمی، ا. (1413ق). جامع الشتات فی أجوبة السؤالات. (م. رضوی، ...
  • قمی، ع. (1367). تفسیر القرآن الکریم (نسخه چهارم). (ط. موسوی ...
  • کرکی، ع. (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه ...
  • کلینی، م. (1407ق). الکافی (نسخه چهارم). تهران: دار الکتب الإسلامیة ...
  • مامقانی، م. (1317ق). غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب. قم: ...
  • مجلسی، م. (1414ق). بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار ...
  • محمصانی، ص. (بی تا). فلسفه التشریع فی الإسلام (نسخه پنجم). ...
  • مرداوی، ع. (بی تا). الإنصاف فی معرفة الراحج من الخلاف ...
  • مطهری، م. (1364). ربا، بانک و بیمه. تهران: انتشارات صدرا ...
  • مغربی، م. (1398ق). مواهب الجلیل لشرح مختصر خلیل (نسخه دوم). ...
  • منتظری، ح. (1415ق). دراسات فی المکاسب المحرمه. قم: نشر تفکر ...
  • موسوی خمینی، ر. (1421ق). کتاب البیع. تهران: مؤسسه تنظیم و ...
  • موسوی خمینی، ر. (1421ق). المکاسب المحرمة. تهران: مؤسسه تنظیم و ...
  • نجفی، م. (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. (ع. ...
  • نسایی، ا. (1411ق). سنن النسائی. (ع. بنداری، & س. حسن، ...
  • نوری، م. (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. بیروت: مؤسسه ...
  • نووی، ی. (1997م). المجموع. بیروت: دارالفکر ...
  • نیشابوری، م. (بی تا). صحیح مسلم. (م. عبدالباقی، تدوین) بیروت: ...
  • یزدی، م. (1414ق). تکملة العروة الوثقی. (م. طباطبایی، تدوین) قم: ...
  • یزدی، م. (1421ق). حاشیة المکاسب (نسخه دوم). قم: مؤسسة اسماعیلیان ...
  • نمایش کامل مراجع