بررسی اثرات اقتصادی انتقال آب دریای خزر در بخش کشاورزی (مطالعه موردی: سمنان)

کمبود منابع آب در برخی مناطق جهان باعث گشته است که دولت ها به انتقال آب از منابع سطحی و برای مصارف کشاورزی،صنعت و آب شرب است اقدام کنند. لذا بررسی اثرات اقتصادی اینگونه طرح ها به منظور تصمیم گیری مدیران و سیاستمداران امریضروری است. با توجه به این رویکرد، در پژوهش حاضر به بررسی آثار اقتصادی انتقال آب دریاچه خزر در بخش کشاورزی با استفادهاز مدل برنامه ریزی مثبت در سال ۹۸ - ۱۳۹۹ و با تکمیل ۱۵۱ پرسشنامه صورت پذیرفت. نتایج نشان می دهد که در تمامی سناریوهابا افزایش عرضه آب و زمین های در دسترس، سطح زیر کشت کلیه محصولات افزایش می یابد و بیشترین درصد تغییرات مربوط بهمحصولات گندم و جو می باشد که دلیل آن استراتژیک بودن این محصولات و سودآور بودن آنها نسبت به دیگر محصولات است وکمترین درصد تغییرات مربوط به محصولات خیار، گوجه فرنگی و هندوانه است که نسبت به دیگر محصولات دارای آب بری بیشتر وسوددهی کمتر است و به همین دلیل کمترین تغییرات را داشته اند. همچنین ارزش آب به علت افزایش عرضه آب کاهش می یابد ودرامد کشاورزان افزایش دارد. نتایج بهره وری در الگوی کشت پایه نشان داد که با توجه به شاخص CPD و BPD محصول سیب زمینیدارای بیشترین بهره وری آب می باشد. همچنین براساس شاخص NBPD محصول هندوانه دارای بالاترین میزان بهره وری می باشد.پیشنهاد می گردد در صورت انتقال آب در منطقه در الگوی کشت منطقه تجدید نظر صورت پذیرد و به منظور تعیین الگوی بهینهکشت منطقه به شاخص های بهره وری آب توجه گردد.

کلیدواژه ها:

انتقال آب ، مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP) ، الگوی کشت ، شاخص های بهره وری