خاتمیت در ولایـت از منظر عرفان و دین با تکیه بر آرا ابن عربی

بیشک یکی از ارکان دین ولایت است، تا آنجا که اعتقاد به ولایت باطن دین و سر قبول عبادات تلقی شده است و منقول است که: «لا تقبل الاعمال الا بالولایه». در عرفان اسلامی ولایت باطن و رکن جمیع کمالات انسانی و سرآغاز رسیدن به مراتب عالی کمال است. هجویری، عارف بزرگ، در اهمیت ولایت گفته است: «بدان که قاعده و اساس طریقت و معرفت حق جمله بر ولایت و اثبات آن است.» (کشف المحجوب،۱۳۸۲، ص ۲۶۵). بر اساس نصوص شریفه، بالاترین درجه ولایت فقط از آن حق تعالی است: « انما ولیکم الله ... »، و سایر ولایات جلوهای است ساری از این چشمه ازلی. اگر چه در شاخههای مختلف علوم اسلامی بحثهای مستوفایی در باب ولایت صورت گرفته است، لیکن در این میان یکی از مهمترین مباحث بدیع، بهویژه از دیدگاه عرفانی، مبحث خاتمیت ولایت است که هنوز هم محل مناقشه و معرکه آرا اهل ذوق و صاحب نظران میباشد. در این مقاله پس از بررسی گذرای معنا و مراتب ولایت، آرا ابن عربی خصوصا در مبحث ختم ولایت و خاتم الاولیا به اجمال نقد و بررسی و سپس با تکیه بر نقل، تاکید مجددی بر اعتقادات ولایی شیعی میشود.

کلیدواژه ها:

ولایت ، ختم ولایت ، ابن عربی ، اسلام ، عرفان