جداسازی و شناسایی باکتری‏ های تجزیه کننده نفت خام از شکم‏ پا Haustrum scobina‏‏ جمع ‏آوری شده از خلیج فارس (ناحیه ساحلی بندرعباس)

مقدمه: تجزیه زیستی یک جایگزین خوب نسبت به روش‏های ‏شیمیایی و فیزیکی برای پاک‏سازی مناطق آلوده به نفت است. عوامل متعددی بر تجزیه زیستی شامل: غلظت نفت خام، تولید بیوسورفکتانت، شوری و زمان انکوباسیون تاثیر می‏گذارند. هدف از پژوهش حاضر، ‏شناسایی و جداسازی باکتری‏های تجزیه کننده نفت از شکم‏پا و بررسی اثر تولید بیوسورفکتانت، غلظت‏های مختلف نفت، زمان انکوباسیون، کشت مخلوط و شوری بر تجزیه نفت توسط باکتری‏های تجزیه کننده است. ‏‏‏ مواد و روش‏‏ ها: در این پژوهش، از آب و شکم‏پایان ‏خلیج فارس نمونه‏برداری شد. برای جداسازی باکتریهای تجزیه کننده نفت خام از نمونه‏های جمع‏آوری شده، محیط کشت ONR۷a استفاده شد. سویه‏هایی که رشد و حذف نفت بالاتری داشتند انتخاب و شناسایی شدند. تولید بیوسورفکتانت، اثر غلظت‏های مختلف نفت، زمان انکوباسیون، کشت مخلوط و شوری بر میزان تجزیه زیستی بررسی شد. ‏‏‏ نتایج: در مجموع ۶ کلونی که قادر به تجزیه نفت خام بودند، جداسازی شد. ۲ سویه بر اساس حذف نفت بیشتر و فعالیت امولسیون‏کنندگی بیشتر انتخاب شد. این سویه‏ها به جنس‏های VibrioوHalomonasتعلق داشتند. فعالیت امولسیون‏کنندگی و میزان تجزیه نفت برای سویه Vibrio alginolyticus به ترتیب ۴/۵۸ و ۵۸/۶۷ درصد و برای سویه Halomonas ps به ترتیب ۶/۱۱و ۴۴/۵۱ درصد بود. بنابراین، می‏توان نتیجه گرفت سویه‏هایی که دارای فعالیت امولسیون‏کنندگی بیشتری می‏باشند، بیوسورفکتانت بیشتری تولید کرده و قابلیت حذف نفت بالاتری دارند. میزان رشد و تجزیه نفت با طولانی شدن دوره انکوباسیون، افزایش یافته است. همچنین، مشاهده شد کشت مخلوط سویه‏های ‏VibrioوHalomonas میزان بالاتری از تجزیه را نسبت به کشت آن‏ها ‏به تنهایی دارد و با افزایش غلظت نفت از ۵/۲ درصد به بعد میزان رشد باکتری و تجزیه نفت کاسته شده است. بهینه رشد این سویه در ۲۰ تا۸۰ گرم در لیتر سدیم‏کلرید است و در غلظت‏های بالاتر نمک، میزان رشد کاهش یافته است. ‏‏‏ بحث و نتیجه‏ گیری: بررسی‏های انجام شده نشان داد که باکتری‏های موجود در خلیج فارس از تنوع زیاد با توان تجزیه نفت بالا برخوردار هستند و می‏توان از آن‏ها ‏برای‏ پاک‏سازی مناطق دریایی آلوده به نفت استفاده کرد. 

کلیدواژه ها:

تجزیه زیستی ، شکم پا ، باکتری تجزیه کننده نفت