تبیین ارتباط حقوق شهروندی و توسعه پایدار در معماری و شهرسازی

تغییر پارادایم۵ توسعه، و توجه خاص به مباحث توسعه پایدار در زمینه های گوناگون، از ارکان اصلی توسعه یافتگی یک جامعه محسوب میشود. با بررسی مفهوم کلی توسعه پایدار، میتوان گفت که هدف نهایی آن بهبود کیفیت زندگی نسل فعلی و نسل آینده است. از طرف دیگر، حقوق شهروندی به عنوان یکی از مولفه های مهم اجتماعی، سیاسی و حقوقی مدرن مطرح شده، که نقش قابل توجهی در کیفیت زندگی شهروندان (حال و آینده) یک جامعه دارد. بنابراین به نظر میرسد که بررسی مباحث توسعه پایدار و حقوق شهروندی در معماری و شهرسازی، برای ایجاد محیط مناسب برای زندگی شهروندان (فعلی و آینده) ضروری باشد. با توجه به این موضوع، هدف این مقاله بررسی نقش متقابل حقوق شهروندی و توسعه پایدار در راستای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان فعلی، بدون آسیب رساندن به منابع نسلهای آینده است. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیل محتوا و استدلال منطقی در بستر کیفی استفاده شده، بدین ترتیب که در مرحله اول پژوهش مبانی توسعه پایدار، معماری پایدار و حقوق شهروندی بیان و سپس ارتباط متقابل حقوق شهروندی و معماری پایدار برای ایجاد محیط سالم برای پاسخگویی به نیازهای فعلی شهروندان و حفظ منافع نسلهای آینده تبیین گردیده است. براساس یافته های پژوهش، مبانی توسعه پایدار در معماری استوار بر شش اصل: »حفظ انرژی«، »هماهنگی با اقلیم« ، » کاهش استفاده از منابع تجدید ناپذیر«، »برآوردن نیازها استفاده کنندگان«، »هماهنگی با بافت و بستر« و »کل گرایی در معماری« است؛ و حقوق شهروندی در معماری و شهرسازی شامل: »حق خلق زیستگاه سالم«، »حق توسعه«، »حق مسکن مناسب«، »حق آمد و شد آسان« و » حق منظر« است، که میتوان گفت توجه به تمامی اصول معماری پایدار، منجر به احقاق حقوق۵ محیطی شهروندان شده و اجرای صحیح قانون شهروندی باعث بهبود کیفیت محیط زندگی شهروندان فعلی بدون آسیب رساندن به محیط زیست نسلهای آینده (که اصل اساسی معماری پایدار است) میشود.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، حقوق شهروندی ، معماری ، شهرسازی.