منابع تنش و تهدید مرز ایران و ترکمنستان و آثار آن بر امنیت داخلی و روابط ژئوپلیتیکی دو کشور

جمهوری اسلامی ایران با کشور ترکمنستان مرزهای بسیار طولانی آبی و خاکی مشترک دارد. از این رو می توان گفت که در نقاط مرزی با کشور ه مجوار خود در شمال؛ یعنی ترکمنستان دچار چالش های متعدد و مختلفی است. منابع تنشی مانند: امتداد جغرافیایی قومی ترکمن ها در دشت ترکمن، نیاز شدید ترکمنستان به رودخانه های وارده از خاک ایران، علایق ژئوپلیتیکی دو کشور به ویژه در زمینه استفاده های معبری، رژیم حقوقی دریای خزر وکارکرد های مرز. اما چالش های درونی ترکمنستان ،آسیای مرکزی و احتمال بروز تنش های فرا گیر منطقه ای، حضور ایالات متحده و رژیم صهیونیستی در ترکمنستان، نوع عملکرد نظام سیاسی لائیک ترکمنستان و شکل برخورد با بنیاد گرایان مسلمان، در روابط دوکشور تاثیرگذار خواهد بود . با این وجود امنیت ملی، داخلی و یا حاشی ههای مرزی از یک سو تحت تاثیر منابع متعدد تنش دو یا چند جانبه با کشور های هم جوار است و از سوی دیگر، محیط راهبردی ایران از جمله امنیت ملی آن در معرض حوزه های متعدد ژئوپلیتیک بیرونی است. در عین حال به دلیل آنکه فضای سرزمینی ایران مکمل راهبردی ژئوپلیتیک کشور ترکمنستان است، در جذب و تداوم برخی ناامنی ها به خودی خود به ایفای نقش می پردازد. حال این سوال پیش می آید که با توجه به وجود منابع تنش و تهدید متعدد در مرز ایران و ترکمنستان و آثار این منابع تنش و تهدید بر امنیت داخلی کشورها، روابط ایران و ترکمنستان در آینده چگونه خواهد بود؟ در این مقاله با استفاده از روش تحلیل اسنادی و مطالعه های کتابخانه ای تحلیل داده های موجود، تلاش شده است به این سوال پاسخ داده شود. بعد از بررسی ها و تحلیل های منابع در دسترس به این نتیجه رسیدیم که روابط ایران و ترکمنستان به دلیل یک سری مشکل ها که در متن مقاله به آنها اشاره شده است در آینده دچار بحران خواهد شد.

کلیدواژه ها:

ایران ، ترکمنستان ، مرز ، تنش و تهدید ، امنیت داخلی ، روابط ژئوپلیتیکی