روندیابی سیلاب در بازههای رودخانهای بر مبنای استخراج یک رابطه تحلیلی جدید (مطالعه موردی رودخانه سیمینهرود)

در این تحقیق سعی شد تا بر مبنای جداسازی فرآیندهای انتقال و انتشار موج سیلاب از همدیگر و همچنین اعمال مفهوم مخازن هیبریدی، یک رابطه جدید تحلیلی که با استفاده از پارامترهای خود و حجم سیلاب خروجی از حوضه آبریز مدلسازی حرکت موج سیلاب را انجام مینماید، ارائه شود. رابطه استخراجی دارای پارامتر تغییرات مکانی سیلاب نیز است که میتواند تغییرات مکانی حجم جریان عبوری از بازه رودخانه (افزایش جریان به دلیل اضافه شدن شاخههای فرعی و یا کاهش جریان به دلیل برداشت جریان از بازه رودخانه) را مدلسازی نماید. مدل تحلیلی ارائه شده در حالت کلی یک مدل چهار پارامتری است که با مشخص بودن مقادیر آنها، میتواند به صورت صریح مقادیر سیلاب خروجی را محاسبه مینماید. به منظور آزمون کارائی مدل تحلیلی استخراج شده، از چهار سیلاب که در سالهای ۹۵، ۹۶، ۹۷ و ۹۸ در رودخانه سیمینهرود رخ داده بود استفاده شد و نتایج نشان دهنده شبیهسازی مطلوب موج سیلاب در این بازهها توسط مدل بود. نکوئی برازش شبیهسازی مدل با محاسبه پارامترهای آماری ضریب تبیین (R۲)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و شاخص نش-ساتکلیف (DC) به ترتیب به صورت سریهای سهتائی (۸۶/۰، ۰۷/۰ و ۹۵/۰)، (۸۲/۰، ۱۱/۰ و ۸/۰)، (۹۷/۰، ۰۷/۰ و ۹۴/۰) و (۹۳/۰، ۱/۰ و ۹/۰) برای سیلابهای سالهای ۹۵ تا ۹۸ به اثبات رسید. همچنین مشاهده شد که در حالت کلی با افزایش طول بازه رودخانه، مقدار مجموع زمان ایستائی سیلاب در مخازن به هم پیوسته افزایش یافته ولی نسبت (V/T) کاهش مییابد.

کلیدواژه ها:

روندیابی سیلاب ، جریان متغیر مکانی ، مدل تحلیلی ، جداسازی فرآیندها