بررسی تنوع ژنتیکی مقاومت به بیماری بلاست در برخی ژنوتیپهای برنج ایرانی و هوازی

بلاست با عامل قارچی Magnaporthe oryzae B.C. Couch و با فرم غیرجنسی Pyricularia grisea CookeSacc. از مهم­ترین بیماری­های گیاهی جهان می­باشد که به علت انتشار سریع و مخرب آن در شرایط مناسب رطوبتی، بیماری اصلی ­برنج است. این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ۵۳ ژنوتیپ شامل برنج­های ایرانی و هوازی غیرایرانی از لحاظ مقاومت به بیماری بلاست انجام گرفت. آزمایش در دو سال و به صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه، طی بهار و تابستان ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ صورت گرفت. بهمنظور محاسبه سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری AUDPC از زمان ظهور لکه­های بلاست، نمونه­برداری در پنج مرحله انجام شد. پس از مقایسه میانگین و با هدفکسبیکنتیجهکلیازمیزان مقاومت ژنوتیپ­ها، رتبه­بندیآنها بهروشآروناچالامانجامگرفتونتایجنشاندادکهارقام نعمت، سپیدرود، ۶۷-۲-IR۸۲۳۱۰-B-B، IR۸۳۷۴۹-B-B-۴۶-۱، IR۸۲۵۸۹-B-B-۱۱۴-۳، IR۸۱۴۲۲-B-B-۲۰۰-۴، IR۸۲۶۱۶-B-B-۶۴-۳، IR۸۲۵۸۹-B-B-۸۴-۳ و  IR۸۲۶۳۵-B-B-۱۴۳-۱ بیشترین رتبه را کسب کردند و در نتیجه در گروه مقاوم قرار گرفتند و ارقام حسن سرایی، چمپابودار، قصرالدشتی، شاه پسند، دمسیاهi، عنبر بو، اهلمی طارم، صدری، رشتی سرد و غریب با بیشترین مقدار آلودگی، کمترین مقدار رتبه را به خود اختصاص دادند  در نتیجه جزو ژنوتیپ­های بسیار حساس و نیمه حساس قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه­ای، ژنوتیپها در شش گروه قرار گرفتند و نتایج، تایید کننده نتایج آروناچالام بود. تجزیه تابع تشخیص با در نظر گرفتن دو گروه برنج­های ایرانی و غیرایرانی با داشتن آماره لاندای ویلک ۵۶۱/۰، اختلاف معنی­داری را بین دو گروه نشان داد (p <۰.۰۰۱) و بر اساس این تجزیه، دو گروه، بیشترین تمایز را از لحاظ تیپ آلودگی، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) و شدت آلودگی در مرحله سوم نشان دادند.  

کلیدواژه ها:

برنج هوازی ، بیماری قارچی ، تجزیه­های چند متغیره ، رتبه بندی آروناچالام ، Magnaporthe oryzae