بررسی کیفیت زهآب زهکشهای زیرزمینی اراضی شالیزاری براساس پارامترهای طراحی

برای رفع وضعیت غرقابی و ماندابی بخش وسیعی از شالیزارهای شمال ایران و برقراری شرایط کشت در فصل­های پاییز و زمستان، احداث سیستم­های زهکشی زیرزمینی ضروری می­باشد. طراحی مناسب عمق و فاصله سیستم زهکشی باعث به حداقل رساندن اثر منفی زه­آب­ها بر محیط زیست خواهد شد. در این تحقیق، اثر سیستم­های مختلف زهکشی بر میزان سدیم، کلر و سولفات زه­آب در ۵/۴ هکتار از اراضی شالیزاری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در طول دو فصل کشت برنج و کلزا بررسی شد. تیمارهای مورد آزمایش عبارت بودند از: چهار سیستم زهکشی زیرزمینی با عمق ۹/۰ متر و فاصله زهکش ۳۰ متر با پوشش معدنی (D۰.۹L۳۰)، عمق ۶۵/۰ متر و فاصله زهکش ۳۰ متر با پوشش معدنی (D۰.۶۵L۳۰)، عمق ۶۵/۰ متر و فاصله زهکش ۱۵ متر با پوشش معدنی (D۰.۶۵L۱۵S) و عمق ۶۵/۰ متر و فاصله زهکش ۱۵ متر با پوشش مصنوعی (D۰.۶۵L۱۵F) و یک سیستم زهکشی زیرزمینی دو عمقی با فاصله زهکش ۱۵ متر و اعماق نصب ۶۵/۰ و ۹/۰ متر به­صورت یک در میان (دوعمقی). در طول مدت مطالعه، میزان سدیم، کلر و سولفات زه­آب زهکش­ها اندازه­گیری شد. براساس نتایج، با افزایش فاصله زهکش­ها از ۱۵ متر به ۳۰ متر، میزان متوسط سدیم، کلر و سولفات زه­آب زهکش کاهش یافت. همچنین، کمترین مقادیر غلظت سدیم، کلر، سولفات و کل املاح خروجی مربوط به تیمار D۰.۹L۳۰بود. در نتیجه، این سیستم زهکشی از نظر کیفیت زه­آب اثر منفی زیست محیطی کمتری در مقایسه با سیستم­های دیگر در پی داشت.

کلیدواژه ها:

سدیم ، کلر ، سولفات ، عمق و فاصله زهکش ، محیط زیست