روش های انتقال ژن در مهندسی ژنتیک و تولید گیاهان تراریخته

مهندسی ژنتیک یا انتقال ژن فرآیندی است که طی آن قطعه مشخصی از DNA خارجی که حاوی ژن جدید یا ترکیب جدیدی از ژن ها میباشد ، با استفاده از فنون آزمایشگاهی بطور مصنوعی وارد ژنوم یک ارگا نیسم میگردد .گونه دریافت کننده ژن جدید را گونه ترانسژنیک یا تراریخته می نامند. مهمترین انواع روشهای انتفال مستقیم ژن عبارتند از تفنگ ژنی یا بیولیستیک ، تکنیک لیپوزوم ، ا لکترو پوریشن ،ریز تزریقی ، درشت تزریقی وروش شیمیایی شامل استفاده از پلی اتیل گلیکول در انتقال میباشد و از مهمترین روشهای غیر مستقیم روش اگروباکتریوم و ا نتقال با ویروس اشاره نمود، اگر بتوان فقط یک سلول گیاه را تغییر داد، م یتوان با کنترل رشد و تمایزآن سلول درآزمایشگاه، یک گیاه بالغ با خصوصیات جدید تولید کرد. وکتوری که برای انتقال ژن ها به درون سلول های گیاهی به کار می رود پلازمیدی است که از باکتریAgrobacterium tumefaciens که باکتری خاکزی و گرم منفی استخراج می شود. در طبیعت، این باکتری گیاهان را آلوده می کند و تومورهایی را به نام گالهای تاجی در آن ها ایجاد م یکند. تفنگ ژنی قسمتی از روشی است که به آن Biolistic گویند. در این روش تحت شرایط خاص،قطعاتی ازDNA یا RNA با دنباله چسبناک را وارداتم های فلزاتی نظیر طلا یا تنگستن می نمایند.کمپلکسی از ذرات حاویDNA را در خلا شتاب داده و با شتاب بسمت بافت هدف شلیک می کنند.گیاهانی که به این طریق با برخورداری ازویژگی هایی مانند ارزش غذایی بالاتر ، افزایش خاصیت انبارداری ، مقاومت به آفات و ویروس ها و..... بدست می آید به نام تراریخته معروفند. تاکنون آثار زیان آور و ابعاد مخاطره آمیز محصولات تراریخته و بیوتکنولوژی بطور قطعی از نظر علمی به اثبات نرسیده و دانشمندان این رشته نمی توانند و نباید آثار منفی احتمالی این محصولات را بر محیط زیست و سلامت انسان نادیده بگیرند