نااطمینانی درآمد نفت، تحریمها و نوسانات متغیرهای اقتصادکلان

به گزارش صندوق بینالمللی پول، بیش از ۶۰ درصد درآمد تجارت خارجی کشور و ۴۰ درصد درآمد دولت ایران از بخش نفت و انرژی تامین میشود و همواره بخشی از نوسانات درآمدی نفت به سایر بخشهای اقتصاد کلان سرایت میکند. همچنین تحریمهای اعمال شده بر اقتصاد ایران با کاهش درآمدهای ارزی و ایجاد محدودیت دسترسی به کالاهای سرمایهای و واسطهای به نوسانات متغیرهای کلان شدت بخشیدهاند. درک صحیح از میزان اثرات سرریز شوکها و نوسانات درآمد نفت و تحریمها بهویژه تحریم-های بخش انرژی به بخشهای مختلف اقتصاد کلان از دیدگاه سیاستگذاران برای برنامهریزی و هدفگذاری باثبات اهمیت دارد. در پژوهش حاضر به منظور مطالعه آثار تکانههای نوسانات درآمد نفت و تحریمها در اقتصاد کشور  از الگوی VARMAX GARCH-in-Mean Asymmetric BEKK با لحاظ شکست ساختاری واریانس شرطی استفاده میشود. متغیرهای مورد استفاده در این مطالعه شامل تولید ناخالص داخلی واقعی (بدون احتساب نفت)، درآمد نفت سنگین ایران، نرخ ارز، شاخص بازار سهام و شاخص تحریم در بازه زمانی ۱۳۷۰:۱ تا ۱۳۹۶:۴ است. نتایج نشان میدهد هر تکانهای از ناحیه رشد درآمد نفت و یا شاخص تحریم به وقوع بپیوندد هر سه بخش مورد مطالعه شامل بخش تولید، بازار ارز و بازار سهام را متاثر میسازد. همچنین افزایش فشار تحریمها منجر به سرریز نااطمینانی به تمامی بخشهای مورد مطالعه و کاهش فعالیتهای تولیدی میشود و نرخ ارز را به سمت بالا متاثر میکند و در مقابل سهم نسبی بازار سهام در پرتفوی انتخابی سرمایهگذاران، افزایش مییابد. در این دوره شواهدی از اثرات نامتقارن تکانههای درآمد نفتی و تحریم در بخشهای مورد مطالعه مشاهده میشود.

کلیدواژه ها:

نااطمینانی درآمد نفت ، شکست ساختاری ، تحریم ، اثرات نامتقارن