اهمیت آشنایی با فرایند فرزندپروری با تاکید بر توقعات تربیتی ـ روانشناختی حداقلی اسلام از والدین

یکی از توقعات مهم از والدین در نظام خانواده، آموزش و پرورش فرزندان به گونهای همتراز با هنجارهای اخلاقی، اجتماعی، دینی و فرهنگی است. در آموزههای اسلامی توقعات حداقلی و حداکثری در رابطه با آموزش و پرورش فرزندان وجود دارد.  پرسش اساسی این است که فواید آگاهی والدین از فرایند فرزندپروری چیست و توقعات (انتظارات) حداقلی اسلام از والدین در فرایند فرزندپروری کدام است؟ در این پژوهش تلاش میشود تا افزون بر تبیین اهمیت آگاهی والدین از فرایند فرزندپروری از دیدگاه اسلام و دانش روانشناسی، به استخراج و استنباط توقعات اسلام از والدین درباره فرزندپروری پرداخته شود. پژوهش حاضر از روش توصیفی−تحلیلی و اجتهادی بهره برده است که از تتبع و ژرفاندیشی و اجتهاد در آموزههای اسلامی و آموزههای تربیتی−روانشناختی میتوان نتیجه گرفت که توقعات مختلفی از والدین در مورد فرزندپروری وجود دارد. توقعات حداقلی (نه حداکثری) اسلام در فرایند فرزندپروری عبارت است از: ۱. لزوم تعامل مسئولانه با فرزند؛ ۲. رعایت اولویتها در فرزندپروری؛ ۳. بهرهگیری از تشویق و تنبیه هوشمندانه؛ ۴. تاکید بر تحول شناختی؛ ۵. تقویت خودکنترلی در فرزندان؛ ۶. تغافل بجا؛ ۷. رفتار صمیمانه با فرزندان؛ ۸. رعایت همترازی با تحولات زیستی و روانشناختی فرزندان؛ ۹. مدارا و نرمکنشی با فرزندان.

کلیدواژه ها:

تحول شناختی ، فرزندپروری ، تعامل مسئولانه ، رعایت همترازی ، تغافل هوشمندانه ، توقعات حداقلی