سنگشناسی، زمینشیمی و سنگزایی آندزیتهای دوپیروکسندار شمالباختری ورزقان (شمالباختری ایران): شاهدی بر ماگماتیسم کالکآلکالن در محیط پسابرخوردی
محل انتشار: فصلنامه پترولوژی، دوره: 11، شماره: 2
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 314
فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJPU-11-2_003
تاریخ نمایه سازی: 7 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
منطقه بررسیشده در استان آذربایجان شرقی و در شمالباختری شهر ورزقان جای دارد. این منطقه در پهنه آتشفشانی اهر- ارسباران است که خود بخشی از یک واحد تکتونو- ماگمایی بزرگ بهنام فلات بلند ایرانی- ترکی بهشمار میرود. سنگهای آتشفشانی بررسیشده جوانترین تظاهرات آتشفشانی منطقه هستند و از روانههای آندزیتی و نهشتههای آذرآواری مربوطه ساخته شدهاند. بافت غالب این سنگها بافت پورفیری است و پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن از فنوکریستهای اصلی آنها بهشمار میروند. این سنگها سرشت کالکآلکالن تا کالکآلکالن پتاسیم بالا دارند و در نمودارهای عنصرهای خاکی کمیاب بهنجارشده به ترکیب کندریت، الگوی کم شیب (LaN/YbN = ۵۴/۷- ۲۱/۵) با آنومالی منفی ضعیف در عنصر یوروپیم (Eu/Eu*= ۸۹/۰- ۸۲/۰) نشان میدهند. در نمودارهای چندعنصری بهنجارشده به ترکیب MORB، غنیشدگی در عنصرهای کمیاب خاکی سبک و عنصرهای لیتوفیل بزرگ یون (مانند: Ba، Th، K و Sr) نسبت به عنصرهای کمیاب خاکی سنگین و عنصرهای با شدت میدان بالا و نیز آنومالی منفی در عنصرهایی مانند Ta، Nb و Ti نشان میدهند. این ویژگیها از ویژگیهای ماگماهای وابسته به فرورانش هستند. یافتههای بهدستآمده از بررسیهای سنگشناسی سنگهای بررسیشده و مقایسه آنها با سنگهای همسرشت در دیگر بخشهای فلات بلند ایرانی- ترکی (آرارات و سهند) بر این نظر صحه میگذارند که ماگمای مادر سنگهای آندزیتی شمالباختری ورزقان در یک محیط پسابرخوردی از ذوببخشی گوشته سنگکرهای زیرقارهای پدید آمده است که پیش از این با سیالهای آزادشده از تخته فرورو متاسوماتیزه شده است و در هنگام بالاآمدن به سطح زمین با پوسته قارهای بالایی نیز آلایش پیدا کرده است.
کلیدواژه ها:
آندزیت دوپیروکسندار ، گوشته سنگکرهای ، محیط پسابرخوردی ، شمالباختری ورزقان ، پهنه آتشفشانی اهر- ارسباران
نویسندگان
مروت فریدآزاد
استادیار پترولوژی-دانشکده مهندسی معدن-دانشگاه صنعتی سهند-تبریز-ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :