مکانیابی پناهگاههای عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل در منطقه ۱۲ شهر تهران

نظام دفاعی یک کشور به دو نوع عامل و غیرعامل تقسیم می­شود که پدافند غیر­عامل به مجموعه اقدامات غیرمسلحانه­ای گفته می­شود که موجب کاهش آسیب­پذیری نیروی انسانی، ساختمان­ها، تاسیسات، تجهیزات، سرمایه­ها و شریان­های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن می­گردد. یکی از سیاست­های پدافند غیرعامل در تمام کشورها بهطور عام و کشور ایران بهطور خاص، ساخت پناهگاههای عمومی در جهت حفظ جان شهروندان و کاهش آسیب­ها در حوزه انسانی میباشد. اما آنچه که در این بین در تناسب با سیاست بیان شده مهم می­نماید، موقعیت سایت یا محدوده­های مورد نظر جهت ساخت پناهگاه­های عمومی می­باشد. این مقاله که با هدف مکان­یابی پناهگاههای عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل در سطح منطقه ۱۲ شهر تهران تدوین گردیده است با بررسی و مطالعه ادبیات موضوع در حوزه­های پدافند غیرعامل، پناهگاه و مکان­یابی، به تبیین ۱۱ شاخص مکان­یابی پناهگاه­های عمومی در قالب چهار معیار کلی اقدام و در مرحله بعد، با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل شبکهای (ANP)[۱]، به تعیین ضرایب اهمیت شاخص­ها و معیارها پرداخته و در نهایت از طریق همپوشانی لایه­های اطلاعاتی (Overlay) و اعمال این ضرایب در محیط نرمافزار Arc Gis[۲]، مرجحترین مکانها را در تناسب با هدف، شناسایی نموده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که از میان شاخصهای معرفیشده، سه شاخص (نزدیکی به کاربری­های واجد نقش پشتیبان، استقرار در فاصله­ای مناسب از عملکردهای مورد هدف دشمن و نزدیکی به مراکز جاذب جمعیت) بیشترین ضریب اهمیت را در فرآیند گزینش محدوده­های استقرار پناهگاههای عمومی از منظر متخصصان به خود اختصاص می­دهند؛ در ضمن برپایه یافته­های تحقیق پیش رو رابطه معناداری بین موقعیتهای استقرار پناهگاههای عمومی و ساختارهای محلی، ناحیهای و منطقهای وجود دارد. ۳- Analytic Network Process یا فرایند تحلیل شبکهای، تکنیکی در تصمیمگیری است که بر مبنای AHP یا فرایند تحلیل سلسلهمراتبی برای حل مشکلات با در نظر گرفتن بازخورد و وابستگی بنا نهاده شده است. [۲]- Geographic Information System

کلیدواژه ها:

مکانیابی ، پناهگاه ، پدافند غیرعامل ، ساختار