نقد جامعهشناختی رمان «زمستان ۶۲» اثر اسماعیل فصیح با رویکرد ساختگرایی تکوینی

این مقاله به بررسی رمان «زمستان ۶۲» اثر اسماعیل فصیح با استفاده از رویکرد ساختگرایی تکوینی لوسین گلدمن می­پردازد. با توجه به فرضیه بنیادی ساختگرایی تکوینی، خصلت جمعی آفرینش­های ادبی حاصل آن است که ساختارهای این آثار با ساختارهای ذهنی برخی گروههای اجتماعی همخواناند؛ بر این اساس، این پژوهش به این پرسش اصلی پاسخ می­گوید که ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران در دهه ۶۰ در شکلگیری ساختارهای ذهنی نویسنده و پیدایش این رمان چه تاثیری گذاشته و چه پیوند و رابطهای میان ساختارهای جامعه با ساختار رمان وجود دارد. یافته­ها نشان می­دهد که این رمان یک اثر کاملا اجتماعی و محصول ذهنیت و تفکر ایدئولوژیک نویسندهای از طبقه متوسط شهری و تحصیلکرده آمریکا است که بنابر جهانبینی و خاستگاه اجتماعی خود بر کارکردهای منفی جنگ تاکید دارد. او با قرار دادن راوی در صحنههای جنگ، دیدگاههای طبقه خود را درباره مسائل اجتماعی و سیاسی آن دوره از تاریخ ایران منعکس کرده است. رمان زمستان ۶۲ براساس تضادها شکل گرفته است. فصیح با در نظر گرفتن یکی از مهمترین مضمونهای اجتماعی؛ یعنی جنگ، ساختاربندی حاکم بر جامعه یک دوره در ایران را به نمایش گذاشته است.

کلیدواژه ها:

نقد جامعهشناختی ، ساختگرایی تکوینی ، زمستان ۶۲ ، اسماعیل فصیح