مرور نظام مند و متاآنالیز اثربخشی مداخلات روانشناختی بر سلامت روان دانش آموزان استعدادهای درخشان ایران

شکوفایی دانش آموزان تیزهوش در حوزه تحصیل و دانش، به سلامتروانی آنان بستگی دارد. پژوهش حاضر با در نظرگرفتن لزوم یکپارچه نمودن نتایج تحقیقات مختلف با هدف مرورنظاممند و متاآنالیز به بررسی اثربخشی مداخلات روانشناختی بر سلامت روان دانش آموزان استعدادهای درخشان ایران پرداخت. روش پژوهش مرورنظام مند و متاآنالیز و جامعهآماری شامل کلیه پژوهش های داخلی بود که با استفاده از کلیدواژه های تیزهوشان و استعدادهای درخشان در پایگاه های اطلاعاتی Ensani ،Irandoc ،Magiran ،SID Science Direct ،Noormags ،Google Scholar مورد جستجو قرارگرفتند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 327 پژوهش مرتبط با کلیدواژه های مورد نظر یافت شد و پس از اعمال معیارهای ورودی، 18 پژوهش به این مطالعه وارد شد و مورد بررسی نهایی قرار گرفت. ابزار پژوهش مطابق با دستورالعمل PRISMA بود که یکی از تازه ترین پیشرفت ها درگزارش های حاصل از روش مرورنظاممند می باشد. همچنین در روش متاآنالیز، از ابزار چکلیست وارسی فراتحلیل استفاده شد. یافته ها بیانگر آن بود که مداخلات مرتبط با مثبت نگری، تنظیم هیجانی و هوش موفق، و نیز متغیر اضطراب و اعتماد به نفس با بالاترین فراوانی، بیشترین سهم را به لحاظ مداخلات روانشناختی-آموزشی دارا است. بیشترین اندازه اثر، به پژوهش لاهیجانیان و همکاران 1389 بر اثر بخشی درمان شناختی-رفتاری بر ادراک خود وکمترین اندازه اثر به پژوهش نیکنام و همکاران 1396 بر اثربخشی آموزش حل مسئله خلاقانه بر سازگاری اجتماعی اختصاص داشت. نتایج نشان داد مداخلات روانشناختی بر سلامت روان دانش آموزان استعدادهایدرخشان مؤثر بوده است. لذا پیشنهاد می شود از مداخلاتی که اندازه اثر بیشتری را دارا می باشند بهره گرفته شود.

کلیدواژه ها:

مداخلات روانشناختی ، سلامتروان ، استعدادهای درخشان ، مرور نظام مند ، متاآنالیز