بررسی و مقایسه شاخص های مورفولوژیک بیست و یک ژنوتیپ سویا

به منظور بررسی خصوصیات مورفولوژیک، و اجزای عملکرد بیست و یک ژنوتیپ سویا با توان گره زایی، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی در پنج تکرار در مزرعه دانشگاه تحصیلات تکمیلی و فناوری پیشرفته کرمان در بهار 98 اجرا گردید. در این آزمایش بذور هر کدام از ارقام پس از ضد عفونی بدر عمق حدود 1-2 سانتی متری در روی ردیف های منظم کشت شدند. در طول دوره رشد نیز کود دهی با کود کامل هوگلند انجام شد و پس از طی دوره رشد مناسب، نمونه های در زمان رسیدگی فیزیولوژیک برداشت شدند. از نرم افزارهای Minitab و Exel برای آنالیز داده ها و رسم نمودار استفاده شد. نتایج نشان داد ارتفاع گیاه، وزن اولیه ، وزن خشک ، وزن اولیه برگ، وزن تورگر ، وزن خشک برگ، درصد نسبی آب برگ، وزن اندام هوایی، عرض برگ، سطح برگ، تعداد گره، شاخه جانبی، فاصله میان گره، در بین ارقام مورد آزمایش تفاوت معناداری داشتند. در صورتی که ژنوتیپ DM(F3)در بین دیگر ژنوتیپ ها داری بیشترین میانگین وزن اولیه ( 479/93 )، وزن خشک ( 194/25 )، وزن اولیه برگ ( 1/84 )، وزن تورگر ( 1/4 )، وزن خشک برگ ( ( 0/412 را داشت. بیشترین وزن اندام هوایی ( 15,8 )، عرض برگ 6/9) سانتی متر )، سطح برگ ( 54,85 سانتی متر ) در ژنوتیپ Nod-139 مشاهده گردید. ژنوتیپ NAHO بیشترین تعداد گره در ساقه را ( ( 30/4 به خود اختصاص داد. ژنوتیپ های BUNYA و KATOL نیز به ترتیب بیشترین صفات ارتفاع ( 75/2 سانتی متر ) و تعداد شاخه جانبی ( (9 را داشتند. تجزیه خوشه ای با رسم دندروگرام و بر مبنای فاصله اقلیدسی برای بیست و یک ژنوتیب انجام شد که در بین چهار گروه، گروه سوم شامل ژنوتیپ های DM(F3)، NOD-139، ( BUNYA دارای صفات مرفولوژیک و کیفی بالاتری نسبت به ژنوتیپهای دیگر بود. ژنوتیبهای DM(F3) و NOD-139 در بین بیست و یک ژنوتیپ آزمایشی بهترین ژنوتیبپها از نظر وزن اولیه، وزن خشک، وزن اولیه برگ، وزن تورگر برگ، وزن خشک برگ، و وزن اندام هوایی، عرض برگ، سطح برگ بودند. نتایج این تحقیق می تواند در انتخاب ارقام و ژنوتیپ های برتر کمک شایان توجهی به کشاورزان و همچنین محققان این رشته نماید.

کلیدواژه ها:

ارقام سویا ، تجزیه خوشه ای ، صفات مورفولوژیک ، عملکرد.