معرفی كموتیپ جدید گونه Thymus migricus Klokov&Desj- shost از دورویشگاه طبیعی آذربایجان شرقی

جنس تیموس یکی از مهم ترین و شناخته ترین گروه هاي گیاهی در بین مردم بدلیل کاربردهاي دارویی و خوراکی از زمان هاي بسیار قدیم است.استان آذربایجان شرقی با داشتن حدود 7گونه از جنس Thymus با نام محلی کهلیك اوتی یکی از غنی ترین استان هاي کشور از لحاظ دارا بودن این گیاه می باشد. آویشن آذربایجانی Thymus migricus یکی از گونه هاي وابسته به این جنس است.براي شناسایی ترکیبات موجود در اسانس این گونه نمونه برداری از سرشاخه هاي گلدار در اواسط بهار از دومنطقه میشوواسپیران انجام گرفت . مشخصات جغرافیایی محل نمونه برداري با استفاده از دستگاه GPS ثبت گردیده و نمونه خاك نیز جهت آنالیز از عمق 30-0 سانتی متري برداشته شد.سرشاخه هاي گلدار بعداز پاك کردن در شرایط طبیعی و در زیر سایه خشك گردیدند.نمونه ها بعداز خشك شدن توسط آسیاب پودر شده و اسانس گیري به روش تقطیر با آب در مدت 2/5 ساعت در سه تکرار انجام پذیرفت.بعد از اتمام اسانس گیري و اندازه گیري بازده کمی اسانس عمل آبگیري و خشك کردن بوسیله سولفات سدیم بدون آب صورت گرفت.شناسایی ترکیبات اصلی اسانس با استفاده از روش GC/MS,GC انجام گرفت.بازده کمی اسانس نسبت به ماده خشك در منطقه می شود 0/93 درصد و در منطقه اسپیران 0/38 درصد بدست آمد. 11 و 9ترکیب شناسایی شده به ترتیب از میشو و اسپیران 94/62 و 86/08 درصد کل سازنده هاي اسانس را تشکیل می دهند که ترکیبات لینالول با 65/57% و سیترونلول 15/63% و ژرانیول 2/79% در نمونه میشوولینالول 46/36%، ژرانیول 26/74% وژرانیل استات 6/17% در نمونه اسپیران از سازنده هاي اصلی این گونه می باشند.با توجه به درصد بالاي لینالول بدست آمده ازاسانس این گونه و کاربرد این مونو ترپن الکلی در صنایع آرایشی و عطر سازي می توان از این گونه در این صنایع استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

آویشن آذربایجانی ، اسانس ، تقطیر با آب ، لینالول ، آذربایجان شرقی