بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت افراد جامعه در انفاق و میزان پرداخت آن با تمرکز بر ابعاد مختلف دینداری (مطالعه موردی: شهرستان آبدانان)

انفاق از اعمال عبادی مؤکد در اسلام بوده و می‏تواند در یک نظام اقتصادی اسلامی مالی با ظرفیت‏های بالا، کارکردهای مختلفی همچون کاهش فقر و نابرابری را به انجام برساند؛ با این وجود هنوز حجم عظیمی از این ظرفیت مورد استفاده قرار نگرفته‏است که یکی از دلایل آن را باید کمبود مطالعات در زمینه انگیزه‏های انفاق‏کنندگان دانست. در این راستا مطالعه موردی حاضر با استفاده از روش میدانی به بررسی متغیرهای جمعیت‏شناختی و انگیزه‏های افراد در انفاق در شهرستان آبدانان استان ایلام می‏پردازد. تعداد نمونه این مطالعه برابر با 370 نفر بوده که پس از جمع‏آوری داده‏ها، عوامل مؤثر بر مشارکت در انفاق و میزان آن با استفاده از الگوی دو مرحله‏ای هکمن مورد تحلیل قرار گرفته ‏است. در این الگو در مرحله اول عوامل مؤثر بر انفاق و عدم انفاق بررسی شده و سپس در مرحله دوم عوامل مؤثر بر میزانِ پرداخت در میان انفاق‏کنندگان مورد ارزیابی قرار گرفته‏است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد و از بین متغیرهای مورد بررسی، متغیرهای دولتی شدن انفاق، نوع شغل (دولتی یا خصوصی)، میزان انجام واجبات و ترک محرمات و میزان انجام مناسک جمعی در مرحله اول بر مشارکت در انفاق اثرگذارند. هم‏چنین در مرحله دوم و در میان کسانی که به انفاق می‌پردازند، متغیرهای میزان اعتقاد به بهره‏وری و سودبخشی انفاق، میزان اعتقاد به رضایت بخشی انفاق، میزان سجایای اخلاقی و میزان انجام مناسک جمعی، بر مقدار انفاق اثرگذار می‏باشند.

کلیدواژه ها:

مشارکت در انفاق ، الگوی دو مرحله ای هکمن ، شهرستان آبدانان ، نظام مالی اسلام