تأثیر علف‌کش‌های مختلف بر فعالیت آنزیم‌های اوره‌آز و دهیدروژناز خاک

زمینه و هدف: هدف از این تحقیق بررسی تأثیر پنج علف‌کش (تری‌بنورون متیل، متریبوزین، تریفلورالین، هالوکسی‌فوپ ‌آرمتیل و توفوردی) بر فعالیت آنزیم‌های دهیدروژناز و اوره‌آز خاک بود. روش بررسی: آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار علف‌کش‌ و خاک شاهد در سه تکرار و به مدت شش ماه انجام شد و فعالیت آنزیم‌ها در ابتدای آزمایش، سه و شش ماه پس از شروع آزمایش اندازه‌گیری شد. غلظت علف‌کش‌ها 27/0، 67/0، 67/0، 67/0 و 1/0میلی‌گرم در کیلوگرم خاک به ترتیب برای هالوکسی فوپ، متریبوزین، تریفلورالین، توفوردی و تریبنورون متیل بود.یافته‌ها: بین علف‌کش‌ها از لحاظ تأثیر بر فعالیت آنزیم‌ها تفاوت معنی‌داری (01/0p 14≤"> ) وجود داشت. اثر علف‌کش‌ها پس از سه ماه کاهش فعالیت آنزیم اوره‌آز نسبت به شاهد (9/34 14 μgN.g-1"> ) بود که بیشترین تغییرات معنی‌دار مربوط به تریفلورالین (8/24 14 μgN.g-1"> ) بود که نسبت به شاهد 9/28 درصد کاهش داشت. فعالیت آنزیم اوره‌آز پس از شش ماه نسبت به سه ماه افزایش داشت و در مورد علف‌کش‌های تریفلورالین (1/35 14 μgN.g-1"> ) این افزایش به میزان 5/41 درصد بود که نسبت به همین تیمار در مدت سه ماه تفاوت معنی‌داری داشت؛ در حالی که تغییرات در شاهد در شش ماه نسبت به سه ماه معنی‌دار نبود. در مورد آنزیم دهیدروژناز همه علف‌کش‌ها موجب کاهش معنی‌دار فعالیت این آنزیم پس از سه ماه نسبت به شاهد (6/0 14 μgTPF.g-1"> ) شدند به طوری که کمترین فعالیت آنزیم در تیمار هالوکسی فوپ با 01/0 14 μgTPF.g-1">  مشاهده شد که کاهش 98% نسبت به شاهد نشان داد. فعالیت این آنزیم در مورد همه تیمارها پس از شش ماه نسبت به سه ماه افزایش معنی‌داری داشت به طوری که بیشترین فعالیت آنزیم در تیمار توفوردی (44/1 14 μgTPF.g-1"> ) مشاهد شد که به طور معنی‌داری از شاهد بیشتر بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که علف‌کش‌های مورد مطالعه در طول دورۀ سه ماه موجب کاهش معنی‌دار در فعالیت آنزیم‌ها نسبت به شاهد شده که این فعالیت آنزیمی پس از شش ماه مجدداً به سطح قبل از مصرف علف‌کش‌ها رسیده است. این موضوع احتمالاً به این دلیل بوده است که زمان ماندگاری علف‌کش‌ها در خاک کمتر از شش ماه بوده است. 

کلیدواژه ها:

آفت‌کش ، آلودگی خاک ، شاخص کیفیت خاک ، فعالیت آنزیمی خاک