واکاوی اثرات ژئومورفولوژی کارست و خشکسالی بر ویژگی های کمی- کیفی منابع آب کارستی محدوده تاقدیس گرین (استان لرستان)

کارست مجموعه ­ای از فرایندهای زمین­ شناسی و پدیده­ های حاصل از انحلال سنگ ­ها درنتیجه بازشدگی­ ها، تخریب و تجزیه سنگ­ ها است که رژیم هیدرولوژیکی، شبکه زهکشی و لندفرم ­های خاص را به وجود می­آورد. هدف این پژوهش ارزیابی تأثیر توسعه ژئومورفولوژی کارست و رخداد خشکسالی بر ویژگی ­های کمی و کیفی آبخوان ­های کارستی تاقدیس گرین می­باشد. برای این منظور چشمه­ های امیر، چناره، آهنگران، لاغری و تیمور در یک دوره 15 ساله (1394-1380) مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از روش  SPI میزان خشکسالی و تأثیر آن در منطقه ارزیابی گردید. همچنین میزان توسعه کارست در هر آبخوان براساس روش مالیک و وجکتوا مشخص گردید. با توجه به ارزیابی­های هیدرودینامیکی، درجه توسعه­یافتگی کارست در آبخوان چشمه ­های امیر و چناره بین 5/2 تا 7/2 بوده و دارای سیستم غالب جریان افشان و زیر رژیم­های خطی می­باشند. آبخوان چشمه آهنگران دارای درجه توسعه کارست 3/4 بوده و سیستم جریان آن‌ها از نوع مجرایی- افشان می­باشد. آبخوان چشمه­های،لاغری و تیمور دارای درجه توسعه کارست 5/5 و سیستم جریان مجرایی می­باشد. با توجه به توسعه متفاوت ژئومورفولوژی کارست می­توان گفت که در چشمه­های لاغری و تیمور به علت پایین بودن اثر حافظه و توسعه­یافتگی آبخوان، واکنش دبی به تغییرات بارشی دارای تأخیر زمانی کوتاه‌مدت بوده است. اما در چشمه­ های امیر و چناره به علت توسعه اندک کارست، تأثیر خشکسالی با تأخیر حدود 24 ماهه مواجه بوده است. بر اساس نتایج هیدروشیمیایی بالاترین و پایین­ترین مقادیر TDSبه ترتیب در چشمه ­های چناره و آهنگران وجود دارد. همچنین بالاترین و پایین­ترین مقادیر THبه ترتیب مربوط به چشمه ­های آهنگران و تیمور بوده است.  

کلیدواژه ها:

ژئومورفولوژی ، تاقدیس گرین ، کارست ، خشکسالی ، SPI