بیان هم‌زمان ژن‌های 5-انول‌پیروویل‌شیکیمیت-3-فسفات‌سنتاز ((epsps و گلایفوسیت‌اکسیدوردوکتاز ((gox با هدف ارتقای مقاومت به علف‌کش گلایفوسیت در گیاهچه‌های تراریختۀ کلزا

با‌توجه‌به اهمیت غذایی کلزا (Brassica napus L.)، یکی از مهم‌ترین گیاهان تولیدکنندۀ روغن در جهان، امروزه در بسیاری از کشورها به گسترش سطح زیرکشت این گیاه توجه شده است. حضور علف‌های هرز در مزارع کلزا سبب کاهش درخور توجه میزان تولید و کیفیت محصول این گیاه می‌شود. تاکنون از علف‌کش با طیف گستردۀ گلایفوسیت به‌طور وسیعی استفاده شده است که آنزیم 5-انول پیروویل شیکیمیت-3-فسفات سنتاز (EPSPS) را هدف قرار می‌دهد. در پژوهش حاضر با هدف ارزیابی راهبردهای جدید توسعۀ گیاهان مقاوم به علف‌کش یادشده و به‌منظور توسعۀ گیاهان جدید دارای مقاومت بیشتر، ناقل بیانی pBI121 حامل کاست‌های ژنی گلایفوسیت‌اکسیدوردوکتاز ((gox و epsps جهش‌یافتۀ تحت کنترل پروموتر CaMV 35S به گیاهچه‌های کلزا منتقل شد. پس از غربال‌گری گیاهچه‌های حاصل، گیاهان منتخب به‌منظور تأیید الحاق و رونویسی ژن هدف تجزیه‌وتحلیل مولکولی شدند و ازنظر مقایسۀ سطح تحمل به علف‌کش ارزیابی زیستی شدند. نتایج بررسی لاین‌های تراریخت حاصل از راه gPCR و RT-PCR نشان‌دهندۀ انتقال و بیان موفق تراژن‌های یادشده بودند. آزمون زیستی نیز بروز مقاومت نسبی در لاین‌های بیان‌کنندۀ هم‌زمان دو سازۀ ژنی در مقایسه با نمونه‌های غیرتراریخت و لاین‌های تراریخت تک‌ژنی را نشان داد. مطالعۀ حاضر نشان می‌دهد دو راهبرد مختلف یعنی جلوگیری از اتصال علف‌کش به جایگاه هدف و سم‌زدایی آن به‌طور هم‌زمان به مقاومت بیشتر و پایدارتری نسبت به گلایفوسیت به‌ویژه در گیاهان دانه‌روغنی نظیر کلزا منجر می‌شود.

کلیدواژه ها:

آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت ، تعداد و عملکرد غده ، راهکارهای سازگاری ، رنگدانه‌ها