روش موردکاوی به‌مثابه الگوی آموزش دلالت‌هایی برای تبیین مکتب شهید سلیمانی

روش آموزش مبتنی بر مسئله و در قرائتی خاص‌تر، روش مبتنی بر موردکاوی (قضیه یا افته‌کاوی) یکی از روشهای مؤثر یادگیری مسئله‌محور، استدلالی و انگیزشی است. در این مقاله با رویکردی تحلیلی ـ توصیفی و با بررسی اسنادی و تجربی، خوانشی نو و عملیاتی از این روش و دلالتهای آن برای تبیین مکتب شهید سلیمانی ارائه شده است. بدین ترتیب، ضمن بررسی مفهوم، اهداف، خاستگاه و امتیازات موردکاوی، انواع موردکاوی از منظر چگونگی تدوین (کوتاه یا بلند، واقعی یا ساختگی، یک‌مرحله‌ای یا چندمرحله‌ای، ایستا یا پویا، متنی یا گفتاری، توصیفی یا پرسشگرانه)، شیوه اجرا (در میدان یا خارج از میدان، فردی یا گروهی، یک‌جلسه‌ای یا چندجلسه‌ای، گروهی یا تیمی، با دسترسی یا بدون دسترسی، جواب بسته یا جواب باز) و نقش مربی و استاد (توصیف‌کننده، تبیین‌کننده، تسهیل‌کننده، بازیگر فعال) معرفی شده‌ است. در ادامه چهار ملاحظه (مستند یا تخیلی‌بودن، رویکرد استقرایی یا قیاسی، فردمحوری یا موقعیت‌محوری، ژرفانگری یا پهنانگری) در مرحله پیش از تدوین شرح داده شده است. به‌علاوه نه گام عملیاتی برای مرحله تدین موردکاوی و نکاتی دربارۀ مرحله اجرا و ارزیابی موردکاوی، مشخص شده‌ است. سخن پایانی اینکه اگر بخواهیم حاج قاسم را به‌عنوان مکتب بشناسیم و بشناسانیم، باید در برنامه آموزشی دانشگاهی به او و امثال او بیش‌ازپیش و به‌گونه‌ای نو و متفاوت بپردازیم و یکی از راه‌های آسان رسیدن به این هدف، بهره‌مندی از الگوی آموزش موردکاوی است و این مهم جز با گردهمایی و هم‌افزایی افراد نزدیک حاج قاسم با عالمان دانش مدیریت و فرهیختگان ادبی برای ساخت موردکاوی‌های جذاب، مؤثر و واقعی میسور نیست.

کلیدواژه ها:

آموزش مدیریت ، یادگیری مورد‌محور ، مدیریت جهادی ، مدیریت اسلامی ، شهید قاسم سلیمانی