ردپای اکولوژیکی غذا در ایران

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 10، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-10-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 247
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا کوچکی

دانشگاه فردوسی مشهد

مهدی نصیری محلاتی

دانشگاه فردوسی مشهد

سرور خرم دل

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

طی دو دهه گذشنه تعیین ردپای اکولوژیکی و استفاده از آن در ارزیابی پایداری بوم نظام‌ها مورد توجه محققین قرار گرفته است. از آنجا که، اطلاعات محدودی در مورد ردپای اکولوژیکی ایران و اجزای آن در اختیار می‌باشد، در این پژوهش وضعیت تولید و مصرف گروه‌های مختلف مواد غذایی و ردپای اکولوژیکی غذای کشور بررسی و با سایرکشورها مقایسه شده است. نتایج نشان داد که میزان کل تولید و مصرف مواد غذایی کشور در سال 92-1391 به ترتیب 5/89 و 6/94 میلیون تن و نسبت این دو مقدار یا ضریب خودکفایی غذایی معادل 87/0 بوده است. ضریب خودکفایی برای غلات، دانه‌های روغنی و گیاهان قندی به ترتیب 69/0، 12/0 و 48/0 بدست آمد که حاکی از وابستگی این محصولات به واردات است و در مقابل تولید سبزی و میوه‌جات بیشتر از مصرف بود و در مورد سایر گروه‌های غذایی نوعی تعادل بین تولید مصرف وجود داشت. ردپای اکولوژیکی غذای کشور براساس هکتار جهانی هکتار جهانی بر نفر 88/0 و بر اساس هکتار محلی، هکتار محلی بر نفر04/1 برآورد شد و این تفاوت به دلیل کارآیی کمتر نظام تولید غلات و گوشت و لبنیات کشور نسبت به میانگین جهانی این محصولات می‌باشد. حدود 48 درصد از ردپای غذای کشور مربوط به گوشت و لبنیات و 33 درصد آن نیز مربوط به غلات بود. بر اساس یافته‌های این تحقیق ردپای غذا در ایران بزرگتر از ردپای غذا در قاره آسیا (هکتار جهانی بر نفر 7/0) و تقریباً معادل میانگین جهانی آن (هکتار جهانی بر نفر 9/0) می‌باشد. بعلاوه مقدار ردپای غذای کشور در فاصله سال­های 1379 تا 1392 با 76 درصد افزایش از 5/0 به هکتار جهانی بر نفر 88/0رسیده و تداوم این روند در آینده پیآمدهای زیست­محیطی جدی به همراه خواهد داشت.  

کلیدواژه ها

امنیت غذایی, ردپای غذا, ضریب خودکفایی, هکتار محلی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.