تحلیل مفاهیم «مضاف نفس» در روایات و تبیین سازه روانشناختی خودنظمجویی بر اساس آن
محل انتشار: فصلنامه علوم حدیث، دوره: 25، شماره: 1
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 302
فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_HDIS-25-1_002
تاریخ نمایه سازی: 25 اسفند 1399
چکیده مقاله:
در منابع روایی با مفاهیمی مواجه میشویم که با اضافه شدن به واژه نفس، القاکننده کارکردهای نفس در حوزههای مهار، تنظیم، نظارت، نگهداری، و تغییر خود هستند. هدف پژوهش حاضر تحلیل مفاهیم مضاف نفس در روایات و تبیین سازه خودنظمجویی با روش پژوهش مفهومی- محتوایی است. یافتهها نشان داده که خود در منابع اسلامی انسان به اعتبار عامل تشخّصبخش غیرمادّی بوده و خودنظمجویی با تحلیل مفاهیم مضاف به «خود» (هفده مفهوم) و مفاهیم تحقق دهنده (دو مفهوم) قابل تبیین است. عامترین مضافهای نفس اصلاح النفس و تزکیةالنفس است که توسط دو برنامه فرایندیِ مجاهدةالنفس و ریاضةالنفس پیگیری شده، و با ابزار نظارةالنفس، کفّ النفس، و ضبط النفس قابل دستیابی است. سازوکار تحقق، تمام مفاهیم مذکور به واسطه سه مفهومِ هستهای «شناخت»، «مهار»، و «انگیزه متعالی» است که از تحلیل دو مفهوم عقل و تقوا به دست میآید.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حمید رفیعی هنر
عضو هیئت علمی گروه تربیت پژوهشکده اخلاق و
مسعود جان بزرگی
هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
رحیم نارویی نصرتی
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام
حمیدرضا حسن آبادی
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی