تاریخگذاری روایات حاکی از دعای پیامبر (ص) برای شماتتشدگان توسط ایشان در جوامع حدیثی اهلسنت

تاریخگذاری احادیث جعلی، اطلاعات با ارزشی درباره شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی سدههای نخست جامعه اسلامی ارائه میدهد. نمونهای از احادیث جعلی، روایات حاکی از دعای پیامبر (ص) برای شماتتشدگان توسط ایشان در منابع روایی اهلسنت است. در این پژوهش با تحلیل محتوا و با استفاده از شیوههای مختلف تاریخگذاری، خاستگاه تاریخی و جغرافیایی جعل و نشر احادیث مذکور و دغدغهها و چالشهای فکری، سیاسی، اجتماعی جاعلان آنها نشان داده میشود. گردآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای و بررسی دادهها به شکل توصیفی ـ تحلیلی است. براساس نتایج حاصل احادیث فوق تا پایان قرن سوم در ۱۶ منبع روایی اهلسنت ذکر شدهاند و به احتمال زیاد در ابتدا توسط ابوهریره و عایشه و یا بهنام آنها، قبل از سال ۵۸ هجری، در راستای سیاستهای بنیامیه جعل و در مدینه، شام ، عراق و بحرین، سپس در مکه، مصر، یمن و واسط نشر یافته است. در نسلهای بعد برخی راویان، با تقلید از این احادیث و یا در قالبی جدید با همین مضمون، احادیثی ساخته و به صحابهای چون جابر، سلمان، ابوسعید خدری، ابوالطفیل و انس که راوی احادیث ذم بنیامیه و مدح علی (ع) بودند، نسبت دادهاند. مهمترین هدف بنیامیه از جعل این احادیث، خنثیسازی تاثیر احادیث نبوی وارد در ذم آنها و تبرئه امویان بود.

کلیدواژه ها:

دعا برای شماتتشدگان ، شیوههای مختلف تاریخگذاری ، تحلیل محتوا ، جوامع حدیثی اهلسنت