ریز استخراج فاز مایع با غشاهای متخلخل زوج شده با روشهای اسپکترسکوپی روشی کارا و حساس برای اندازه گیری مقادیر بسیار کم کاتیونهای فلزی در نمونه های بیولوژیکی و محیط زیستی

مطالعات نشان میدهد حضور مقادیر بسیار کم برخی از یونهای فلزی برای ادامه حیات موجودات زنده ضروری است. از طرفی غلظت بالاتر همان یونها میتواند بسیار مضر باشند. عناصری نظیر مس، روی، سلنیوم، کروم و آهن مثالهایی در این زمینه هستند .(1) لذا اندازه گیری غلظتهای کم کاتیونها در نمونه های بیولوژیکی و محیط زیستی حائز اهمیت است. روشهای اسپکترسکوپی در ناحیه مرئی-فرابنفش، روشهای جذب و نشراتمی متعددی برای اندازه گیری کمی کاتیونها گسترش یافته اند. عملکرد این دستگاه ها در تعیین غلظتهای بسیار کم و نیز در بافتهای پیچیده غالبا با مشکلات زیادی همراه است. لذا روشهای آماده سازی نمونه جهت تغلیظ و جداسازی یونها از بافت، جزء جدایی ناپذیر دستگاه های تجزیهای بهحساب میآیند. روشهای استخراج مایع-مایع و نیز استخراج با فاز جامد از روشهای متداول تهیه نمونه میباشند. مصرف زیاد حلالهای آلی، نیاز به مراحل متعدد، مشکلات اتوماسیون و نیز زمان بر بودن مشکلات اساسی این روشها است. جهت رفع مشکلات سیستمهای مزبور، مراحل آمادهسازی بر مبنای کاهش یا حذف استفاده از حلالهای آلی بنانهاده شدهاند. ریز استخراج با فاز جامد و فاز مایع و استخراج با فاز جامد ریز ازجمله این روشها هستند. روش ریز استخراج فاز مایعبر مبنای فیبرهای متخلخل در سال 1999 پایه گذاری شد. به دلیل سادگی، سرعت مناسب، ارزان بودن، امکان اتوماسیون، سازگاری با انواع نمونه های و آنالیتها، حجم کم نمونه و حلال آلی، امکان دستیابی به پیش تغلیظ های بسیار بزرگ و تمیز سازی مناسب، این روش موردتوجه واقع شده است. در سخنرانی حاضر انواع روشهای استخراج، دوفازی و سه فازی بر مبنای غشاءهای متخلخل در حضور یا عدم حضور حاملها، همچنین با اعمال یا بدون اعمال نیروی الکتریکی معرفی میشود. کاربرد روش در استخراج، تغلیظ و تمیز سازی یونهای فلزی در آبهای سطحی، تصفیه خانه ها و نمونه های بیولوژیکی به منظور گونه شناسی یا اندازه گیری یونها با دستگاه های آنالتیکی بررسی خواهد شد. همچنین کاربرد غشاءها در سیستمهای آزمایشگاهی بر روی تراشه به منظور استخراج و اندازه گیری یونهای فلزی با تصویربرداری به کمک موبایل و آنالیز RGBارائه میگردد. درنهایت مزایا و معایب استفاده از غشاءها در استخراج یونهای فلزی و آینده روشها ارزیابی خواهد شد.

کلیدواژه ها:

غشاء متخلخل ، کاتیونهای فلزی ، دستگاه جذب اتمی ، دستگاه نشر اتمی پلاسما ، آب ، نمونه های بیولوژیکی