الگوی شکلگیری بحرانهای ژئوپولتیکی در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر 2001
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 310
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GEOIAU-12-3_028
تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1399
چکیده مقاله:
خاورمیانه همواره از مهمترین مناطق ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک دنیا بوده است. این منطقه از سابقۀ دیرینهای از بیثباتی، بحران و ناامنی برخوردار است و همواره از مهمترین کانونهای منازعات و ایجاد بحرانهای ژئوپولیتیکی به شمار میرفته است. هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی شکلگیری بحرانهای ژئوپولیتیکی در خاورمیانه پس از 11 سپتامبر 2001 میباشد. این پژوهش کیفی با استفاده از روش گراندد تئوری و مصاحبۀ عمیق با صاحبنظران نهادهای مرتبط در سال 1398 انجام گرفته است. با استفاده از نمونهگیری هدفمند پس از مصاحبه با 10 تن خبره، پژوهش به اشباع دادهها رسید. روش جمعآوری دادهها، مصاحبۀ عمیق نیمهساختاریافته و مشاهده بوده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مهمترین عامل علّی و سببساز در شکلگیری بحرانهای ژئوپولیتیکی در خاورمیانه، وجود انرژی و منابع سرشار آن است که قدرتهای بزرگ جهانی را همواره به تلاش برای کنترل آن برمیکشاند. از مهمترین عوامل زمینهای، فساد دولتهای رانتیر شناسایی شده است و از مهمترین عوامل مداخلهگر، رقابت قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای جهت توسعۀ هژمونی خود را میتوان برشمرد. راهبردهای این شرایط و عوامل در سه دستۀ راهبردهای انقلابی؛ راهبردهای تنشزدایانه؛ و راهبردهای سیاست درهای باز قابل تقسیم هستند که با توجه به ابعاد گوناگون هر دسته از این راهبردها، پیامدهای واگرایی بیشتر و یا همگرایی منطقهای قابل پیشبینی است. با توجه به دیاگرام فرایند و الگوی شکلگیری بحرانهای خاورمیانه که در این پژوهش به دست آمد و شرایط و ابعاد آن، قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای در شرایطی الزامآور که در نهایت مبتنی بر بقای خود است، ناگزیر به گزینش راهبردهای تنشزدایانه هستند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
پیروز کوهستانی
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی- جنوب غرب آسیا ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران، ایران
محمدحسن نامی
دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فارابی،تهران، ایران (نویسنده مسئول)
کیومرث یزدانپناه درو
استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران ، تهران ، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :