تدوین شاخصه های کالبدی موثر بر ارتقای حس تعلق دانش آموزان درپلان مدارس ابتدایی (نمونه موردی:مدارس ابتدایی شرق گیلان)

حس تعلق به مکان و نیاز انسان به تعامل با مکانی که در آن زندگی می کند ازجمله مهمترین ابعاد رابطه میان انسان و مکان است حس تعلق به مکان یکی ازعوامل مهم در شکل گیری هویت افراد است و از آنجاکه قسمت مهمی از هویت هر فرد در دوران کودکی شکل می گیرد بنابراین توجه به آن دردوران کودکی ودرفضاهای مرتبط با کودکان ضروری است در این میان مدارس از جمله فضاهایی می باشند که بدلیل سپری نمودن ساعات طولانی کودکان در آنها، توجه کردن به ویژگیهای کیفی و ایجاد حس تعلق و خوشایندی از محیط مدارس در میان دانش آموزان از اهمیت ویژه ای برخوردار است در این راستا پژوهش حاضربا هدف شناسایی شاخصه های کالبدی موثر بر حس تعلق ، مشخص نمودن تاثیر هر کدام از شاخصه ها بر حس تعلق و در نهایت اولویت بندی شاخصها از لحاظ میزان تاثیر هر کدام بر حس تعلق دانش آموزان انجام پذیرفت در راستای رسیدن به اهداف تحقیق و پاسخ به سوالات تحقیق ، از روش تحقیق توصیفی تحلیلی در بستری پیمایشی استفاده شد و ابتدا با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک دست اول مولفه های موثر بر پژوهش استخراج و بصورت چارچوب نظری تدوین گردید جامعه آماری در پژوهش، دانش آموزان مقطع ابتدایی در شرق گیلان بودند که حجم نمونه باسطح اطمینان 95درصد و احتمال خطای 5 درصد برابر با 366 نفر تعیین شدند و سپس پرسشنامه محقق ساخته با 54 گویه در میان حجم نمونه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای توزیع گردید روش آزمون نیز با استفاده از تحلیل عامل تاییدی صورت پذیرفت یافته های پژوهش نشان داد که مولفه های کالبدی موثر بر ارتقا حس تعلق دانش آموزان در مدارس ابتدایی شامل ترتیب فضایی،هم پیوندی،وضوح(خوانایی)،انعطاف پذیری،شفافیت،مقیاس وتناسب و نفوذ پذیری می باشند که در میان آنها مولفه شفافیت با ضریب تاثیر 494/0 و عدد معناداری297/6 در اولویت تاثیر گذاری بر حس تعلق بوده است و مولفه های انعطاف پذیری،وضوح(خوانایی)، هم پیوندی،مقیاس و تناسب،نفوذ پذیری به ترتیب در اولویتهای بعدی قرار دارند همچنین مولفه ترتیب فضایی با ضریب تاثیر 207/0 وعدد معناداری 311/2 در پایین ترین اولویت می باشدبا توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که ویژگیهای کالبدی محیط بر ارتقا حس تعلق دانش آموزان در مدارس تاثیر گذار است و با سازماندهی و چیدمان مطلوب فضاها در پلان مدارس وایجاد محیط با کیفیت می توان موجب افزایش بازدهی وایجاد شادابی و نشاط در دانش آموزان گردید   **این مقاله بر گرفته از رساله دکتری ساهره مهرابیان با عنوان"عوامل کالبدی موثر براحساس تعلق دانش آموزان درمدارس ابتدایی برمبنای ریخت شناسی"به راهنمایی(نویسنده مسئول)دکتر حسین صفری و مشاوری دکتر جمال الدین سهیلی می باشد

کلیدواژه ها:

حس تعلق ، مدارس ابتدایی ، شاخصه های کالبدی ، پلان مدارس ، مدارس شرق گیلان