بررسی و ارزیابی نقش کلیدی آبخوانداری در مدیریت سیلاب و استحصال بهینه آن (مطالعه موردی طرح آبخوانداری تسوج)

به طور کلی نگهداری و بهره برداری از آب های سطحی در مناطق خشک، با روش های مختلفی از قبیل طرح های پخش سیلاب صورت می پذیرد که بی شک بر توسعه پایدار منابع آب زیرزمینی نقش مهمی دارد. به منظور ارائه راه کارهای مناسب اجرایی و مدیریتی پایش مستمر این طر ها ضروری می باشد.پروژه پخش سیلاب بر روی آبخوان دشت تسوج ، در سطحی بالغ بر 460 هکتار در سال 1376 به بهره برداری رسیده است و دارای حداقل یک دوره فعالیت 19 ساله و وااجد آمار و اطلاعات می باشد در طی این دوره بهره برداری، میلیون ها متر مکعب سیلاب در این آبخوان نفوذ داده شده است پروژه مذکور به طور مستمر پایش شده و اثرات عوامل مختلف در آن ارزیابی گردیده است. برای انجام اینتحقیق داده ای هواشناسی و هیدرومتری جمع آوری گردیده و داده های جمع آوری شده جهت پردازش های بعدی در محیط GIS و Excel و SPSS سازماندهی شدند. بر اساس نتایج حاصل، با توجه به آمار دبی ماهانه و نیاز آبی چنین به نور می رسد که سطح زیر کشت اراضی نسبت به آورد حوضه زیاد نبوده و میتوان با یک برنامه ریزی دقیق ذخیره آب در فصل غیر زراعی تا حدودی نیاز آبی منطقه را برطرف نمود. در طی عملکرد 19 ساله آبخوان داری حدود 257499/2 میلیون متر مکعب و به طور متوسط 135526/2 مترمکعب آب سیلاب که حدود 10/3 درصد بارش متوسط 19 ساله در بازه زمانی پایش با عبور از مسیر نهرهای غلام گردشی به صورت نفوذ عمقی در هر سال استحصال و به سفره آبخوان تسوج تزریق شده است. ضریا همبستگی حاصل از نتایج نشان داد که بین بارش و حجم ذخیره ماهانه ایستگاه، 847 / 0 همبستگی مثبت و معنی دار نشان دارد. مدل خطی با ضریل تبیین 717 / 0 جهت برآورد حجم سیلاب آبگیری شده در کانال های ذخیره با استفاده از میانگین بارش ماهانه محاسبه شد

کلیدواژه ها:

مدیریت منابع آب ، آبخوان تسوج ، استحصال بهینه آب سیلاب