بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور (۳۸ . حوزه آموزش های فنی وحرفه ای ومهارتی)

جمع اعتبارات هزینه ای فصل آموزش های فنی وحرفه ای ۸.۱۷۴ میلیارد تومان و اعتبارات تملک
دارایی های سرمای های این فصل ۳۲۱ میلیارد تومان و جمع کل اعتبارات این فصل ۸.۴۹۵ میلیارد تومان
است.
فصل آموزش های فنی وحرفه ای در اعتبارات هزینه ای ۵۴ / ۲۹ درصد، اعتبارات تملک ۲۴ / ۴ و در جمع اعتبارات ۳۶ / ۲۸ درصد رشد داشته است . سهم فصل آموزش های فنی وحرفه ای از امور آموزش و پژوهش ۳۴ / ۹ درصد و از امور دهگانه ۸۲ / ۱ درصد پیش بینی شده است. شایان ذکر است رشد ناچیز اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای این فصل موجب ناکارآمدی این آموزش ها می شود. به علاوه نسبت میان اعتبارات هزینه ای و تملک دارایی های سرمایه ای فصل آموزش های فنی وحرفه ای به شکل معناداری نامتناسب است. اعتبارات تملک دارایی تنها ۷ / ۳ درصد جمع اعتبارات این فصل است. دانشگاه فنی وحرفه ای در سرجمع اعتبارات حدود ۷ درصد، سازمان آموزش فنی وحرفه ای ۵ / ۴ ، دانشگاه شهید رجایی نیز حدود ۵ / ۲ درصد رشد نشان می دهد. دانشگاه جامع علمی کاربردی در جمع اعتبارات حدود ۶ درصد کاهش داشته است که علت اصلی آن کاهش تعداد دانشجو و خاتمه فعالیت مراکزی است که استانداردهای لازم برای ارائه آموزش نداشته اند. برنامه آموزش دوره متوسطه دوم فنی وحرفه ای ۴۹ درصد رشد، دوره دوم متوسطه کار و دانش ۵۶/۳ درصد و برنامه آموزش دوره دو متوسطه حرفه ای دانش آموزان با نیازهای ویژه ۴۰ درصد رشد داشته است. بررسی برنامه ها و اعتبارات حوزه آموزش های فنی وحرفه ای که یک حوزه بین بخشی میان نظام آموزش رسمی و غیررسمی است نشان میدهد که ۸۱۷۴ میلیارد تومان اعتبار هزینه ای این فصل از توزیع متناسب با اهداف این نظام آموزشی برخوردار نشده است . برنامه های ذیل فصل فنی وحرفه ای دچار تغییرات گسترده شده است به نحوی که امکان مقایسه اعتبارات میان قانون بودجه ۱۳۹۸ با لایحه بودجه ۱۳۹۹ به درستی امکان پذیر نیست. درحالی که علی القاعده می بایست برنامه ها با توجه به اهداف و وظایف نظام آموزش فنی وحرفه ای مشخص می شد. برخی برنامه های ذیل این فصل هیچ ارتباطی به حوزه آموزش های فنی وحرفه ای ندارند، ازجمله می توان به برنامه تربیت معلم، ارتقای حرفه ای معلمان، آموزش و تربیت بهورز و بهیار، آموزش نیروی انسانی   متخصص اشاره نمود که لازم است از این فصل حذف و به فصول مربوطه منتقل شوند. ازسوی دیگر با توجه به اولویت ها و رویکردهای دولت در بودجه فصل آموزش های فنی وحرفه ای عدم تحقق اهداف قانون برنامه ششم توسعه در این حوزه فنی وحرفه ای و مهارتی پیش بینی می شود، زیرا اولا تاکنون اهداف کمی معین شده در بازه زمانی خاص محقق نشده و ثانیا با این میزان اعتبار و با این نحو توزیع اعتبار خلاها و چالش های موجود را جبران نخواهد کرد. همه اینها در حالی است که برنامه های مصرح در لایحه بودجه در حوزه اجرا نیز با موانعی مواجه هستند. از سایر مشکلات برنامه ها و بودجه های مرتبط با آنها می توان به این موارد اشاره کرد: عدالت توزیعی در تقسیم منابع میان موضوعات مشابه رعایت نمی شود. به آموزش های فنی وحرفه ای با وجود ارزشمندی آنها و نقش آنها در اشتغال و امنیت کشور (ناشی از امنیت شغلی) به معنای واقعی توجه نشده است. اجرای قوانین به طور کامل رصد نمی شود و اعتبارات متناسب با تکالیف دستگاه ها تعیین نمی شوند. با وجود خروج دستگاه ها از وظیفه اصلی و پیامدهای ناشی از آن در اداره کشور موضوع مورد توجه قرار نمی گیرد. به عبارت بهتر بودجه موجب نمی شود تا دستگاه ها در حریم قانونی خود حرکت کنند. در ارتباط با برنامه های دستگاه های ارائه کننده آموزش های فنی وحرفه ای که بار مالی نیز دارند مشکلاتی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می شود: وظیفه اصلی دانشگاه فنی وحرفه ای تربیت تکنسین است در حالی که با افزایش پلکانی به سمت
دوره کارشناسی تمایل یافته است. دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی که وظیفه اصلی اش تربیت دبیر فنی است، بخش عمده اعتبار خود را صرف دوره های کارشناسی، ارشد و دکتری می نماید هر چند در لایحه بودجه ۱۳۹۹ برنامه تربیت دبیر ذیل فصل آموزش های فنی وحرفه ای و ذیل این دستگاه اضافه شده و نشانه ای از حرکت دانشگاه به سمت وظیفه اصلی اش است. شاخه کاردانش که مبنای تشکیل آن بر برون سپاری بود با انجام بخش عمده آموزش های علمی و عملی در داخل هنرستان ها هزینه زیادی بر آموزش و پرورش تحمیل می نماید که باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد. موضوع تامین اعتبارات لازم برای معلمین حق التدریس دانشگاه فنی وحرفه ای که پیمانی شده اند و موضوع کمک به تامین غذای دانشجویان این دانشگاه که سرانه آن با سایر دانشگاه ها تفاوت معناداری دارد، باید بررسی و اعتبارات لازم برای آن در نظر گرفته شود.