شناسایی نواحی ژنومی کنترل کننده غلظت و محتوای آهن در بخش هوایی جو با استفاده از جمعیت لاین‌های هاپلوئید مضاعف جو(Sahara3771 × Clipper)

آهن یکی از عناصر ضروری و کم مصرف برای اکثر گیاهان می‌باشد که نقش مهمی در تثبیت ازت و فعالیت برخی از آنزیم-ها مانند کاتالاز، پراکسیداز و سیتوکروم اکسیداز دارد. به‌منظور مکان‌یابی QTL‌های مرتبط با میزان و غلظت آهن در قسمت هوایی جو طی مراحل پنج برگی و رسیدگی کامل، 148 لاین هاپلوئید مضاعف حاصل از تلاقی ارقام Sahara3771 و Clipper در شرایط گلخانه‌ای ارزیابی و صفات غلظت و محتوای آهن در مراحل پنج برگی و رسیدگی کامل اندازه‌گیری شد. برای تجزیه QTL از نقشه پیوستگی مشتمل بر 26 نشانگر رتروترانسپوزونی IRAP و REMAP، 246 نشانگر SSR و EST-SSR، 238 نشانگر RFLP و یک نشانگر مورفولوژیک استفاده شد. از نظر کلیه صفات، تفاوت معنی‌دار بین لاین‌ها مشاهده گردید و وجود تفکیک متجاوز برای تمامی صفات نشان‌دهنده وجود ترکیبات آللی والدینی تکمیل‌کننده در نتاج بود. در مجموع، 511 نشانگر در هفت گروه پیوستگی 09/1099 سانتی‌مورگان از ژنوم جو را با متوسط فاصله بین دو نشانگر مجاور برابر 37/2 سانتی‌مورگان پوشش دادند. برای غلظت آهن هشت و چهار، محتوای آهن تک بوته شش و سه QTL به‌ترتیب در مراحل پنج برگی و رسیدگی کامل شناسایی شدند. اثر افزایشی منفی اغلب QTL‌های شناسایی شده برای غلظت و محتوای آهن تک بوته نشان‌دهنده نقش آلل‌های والد Sahara3771 در افزایش تجمع آهن در نتاج بود. یک ناحیه ژنومی مشترک برای QTL‌های صفات غلظت و محتوای آهن تک بوته در مرحله رسیدگی کامل شناسایی گردید که ممکن است ناشی از پیوسته بودن QTL‌ها یا اثر پلیوتروپیک آن‌ها باشد.

کلیدواژه ها:

Barley ، Doubled haploid lines ، Gene linkage ، Iron accumulation ، Pleiotropic effect ، اثر پلیوتروپیک ، تجمع آهن ، جو ، لاین‌های هاپلوئید مضاعف ، پیوستگی ژنی