بررسی تطبیقی اقتصاد محیط زیست از دیدگاه تقنینی و نظارتی

در سال های اخیر با توجه به تجربیات سایر کشورها بهخصوص کشورهای توسعه یافته، اهمیت محیط زیست در اقتصاد بسیار زیاد شده است. به گونه ای که در اقتصاد شاخه ای با عنوان اقتصاد محیط زیست به وجود آمده است. این شاخه به منظور ایجاد توسعه ای پایدار معرفی شده که با کمک این شاخه از علم اقتصاد، بتوان اقتصاد را توسعه داد و در کنار آن کمترین آسیب را به محیط زیست رساند تا منابع موجود برای آیندگان نیز باقی بماند. اولین قدم برای رسیدن به این هدف شناخت وضعیت محیط زیست کشور است که با استفاده از تخمین خسارات زیست محیطی میتوان این مشکل را حل کرد و میزان خسارت و علت آن را یافت. بعد از شناخت و آگاهی از وضعیت موجود نیاز است تا با استفاده از ابزارهای اقتصادی (مالیات محیط زیستی و تجارت انتشار) و بهبود قوانین سعی در کاهش و جبران خسارات موجود کرد و از خسارت بیشتر در آینده پیشگیری کرد. با توجه به بررسی قوانین موجود، مشکلات متعددی در قوانین وجود دارد مانند عدم به روزرسانی جرائم متناسب با تورم و شرایط روز کشور، نبود قوانین مالیاتی کافی در زمینه محیط زیست، نبود قوانین
کافی و مناسب در زمینه بهرهبرداری متعادل و پایدار (ظرفیت تحمل) از منابع طبیعی، نبود قوانین بازار خرید و فروش گواهی انتشار، به روز نبودن استانداردهای محیط زیستی، نبود قوانین کافی محاسبات هزینه های پنهان تخریب محیط زیست و هزینه خسارتهای وارده به محیط زیست، نبودقوانین در زمینه تعادل در بهره برداری و پتانسیل بهره برداری از محیط زیست، ناهماهنگی در اجرای قوانین در بین سازمان ها و وزارتخانه های مسئول، عدم وجود تمرکز در تنظیم قوانین و مقررات و بازنگری آنها، عدم شفافیت در برخی از قوانین و وجود تبصره ها و قوانین ناقض یکدیگر، عدم وجود راهکاری جهت آگاه سازی و فرهنگ سازی مردم از قوانین محیط زیستی و تبدیل کردن آن به یک دغدغه مردمی، ضعف قانون در 
تعریف ساختار مناسب و کارآمد مدیریت محیط زیست وکمرنگ بودن نقش سازمان محیط زیست، عدم ایجاد قوانین جهت تغییر مشاغل و ایجاد مشاغل جدید دوستدار محیط زیست، وجود تبصره های متعدد و قوانین ناقض یکدیگر. برای رسیدن به یک اقتصاد پایدار و دوستدار محیط زیست چند موضوع واجد اهمیت است: تعیین خسارت محیط زیستی با استفاده از راه اندازی سیستم های پایشی معتبر، اصلاح و به روزرسانی قوانین موجود، افزودن قوانین جدید برای کمک به بهبود اقتصاد محیط زیست، استفاده از ابزار اقتصادی (مالیات، تجارت انتشار) جهت پیشگیری از خسارات بیشتر و بهبود شرایط، ایجاد چارچوب های سختگیرانه جهت اجرای قوانین محیط زیستی و پایش به روز وضعیت محیط زیست. 

کلیدواژه ها:

اقتصاد ، محیط زیست ، تطبیقی